Η Ευρώπη πίσω από το φράχτη...

Εκτός από τις μεγάλες αλλαγές που επιφέρει η κρίση σε κάθε μία από τις δυτικές οικονομίες, η έκβαση της επιβίωσης του ευρώ θα είναι παράλληλα κι ένας καθοριστικός παράγων για το μέλλον της Ευρώπης συνολικά, σε παγκόσμιο γεω-οικονομικό επίπεδο. Τι ρόλο, δηλαδή, θα παίξει και εάν μπορέσει να πρωταγωνιστήσει στη νέα τάξη πραγμάτων που διαμορφώνεται στον κόσμο. Αυτό είναι σήμερα το ζητούμενο, με βάση τις τελευταίες εξελίξεις.

     Η Ευρώπη δεν αποτέλεσε ποτέ ξεχωριστή γεω-πολιτική δύναμη στηριζόμενη στη στρατιωτική της ισχύ ή σε ευρύτερες σφαίρες επιρροής, όπως για παράδειγμα οι Ηνωμένες Πολιτείες. Αντιθέτως, η Ευρώπη διακρίθηκε για τη σπουδαία οικονομική της πρόοδο και την κοινωνική ισορροπία που επέτυχαν οι λαοί της κι αυτό ήταν το σημείο υπεροχής και επιρροής της στον κόσμο. Άρα, εάν η Ευρώπη αποδομηθεί και σε αυτό το οικονομικό (και κοινωνικό) επίπεδο, θα εκφυλιστεί ο ρόλος και η δύναμή της στο διεθνές παιχνίδι. Κοινώς, θα υποβαθμιστεί –κατά την ποδοσφαιρική ορολογία– μία και δύο κατηγορίες, με ό, τι δραματικό σημαίνει αυτό για την ευημερία των εθνών της.
     Η Ευρώπη, λοιπόν, πάση θυσία θα πρέπει να διατηρηθεί ως παγκόσμια οικονομική δύναμη, ικανή να αναμετρηθεί στις απαιτήσεις της διεθνούς σκακιέρας, στις νέες προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης. Εάν δεν ανασυγκροτηθεί και δεν μπορέσει να ενοποιηθεί (αυτό είναι και το παιχνίδι που παίζει η Αμερική εις βάρος της), τότε θα χάσει τη σημερινή γεω-οικονομική της θέση στον παγκόσμιο χάρτη, ιδίως μετά τη συνεχή και αλματώδη άνοδο της Κίνας και εν συνεχεία της Ινδίας. Το ευρώ σε κρίση και οι ευρωπαϊκές οικονομίες σε χρόνια ύφεση οδηγούν την Ευρώπη να χάσει τελεσίδικα την κούρσα στον παγκόσμιο οικονομικό ανταγωνισμό, να χάσει την όποια δύναμή της.

     Φανερό είναι, για τις εξελίξεις που δρομολογούνται, ότι οι Αμερικανοί που μιλούν πάντα με αυτούς που θεωρούν υπολογίσιμους, έχουν σταματήσει επί της ουσίας το διάλογο με την Ευρώπη και συνομιλούν ή διαπραγματεύονται με τους Κινέζους για τα κρίσιμα θέματα της διεθνούς ατζέντας. Αυτοί όλοι έχουν το συγκριτικό πλεονέκτημα να διαθέτουν ενιαία πολιτική και ενιαία διοίκηση, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει στρατηγική, η οποία εκπονείται από ένα κέντρο αποφάσεων (σε αντίθεση με την Ευρώπη) και ότι οι αποφάσεις τους υλοποιούνται με μεγάλη ταχύτητα. Έτσι, όμως, η Ευρώπη διατρέχει τον κίνδυνο να παρακολουθεί τα επόμενα χρόνια τις διεθνείς οικονομικές εξελίξεις από το φράχτη…

      Για να μην υπάρξουν επώδυνες και απαξιωτικές καταστάσεις, η μόνη διέξοδος είναι η ευρωπαϊκή διακυβέρνηση, η ενοποίηση δηλαδή της Ευρώπης σε επίπεδο οικονομικής πολιτικής. Χρειάζεται πρώτα και πάνω απ’ όλα μία ενιαία «οικονομική» κυβέρνηση, τουλάχιστον για τις χώρες του ευρώ, ένα γερός προϋπολογισμός και ένα ευρωπαϊκό ταμείο από πίσω.
      Χρειάζεται μία καινούργια πολιτικο-οικονομική δομή, η προώθηση της οποίας είναι περισσότερο από ποτέ επίκαιρη. Δεν είναι θέμα προτεραιότητας ή ιδεολογίας. Είναι το κορυφαίο θέμα επιβίωσης της Ευρώπης σήμερα. Όπως επίσης χρειάζεται, παράλληλα, να διαμορφώσει η Ευρώπη τη δική της στρατηγική στον ενεργειακό τομέα (σε συνεργασία με τη Ρωσία), να υπεραμυνθεί της κοινωνικής συνοχής και να επενδύσει στην παιδεία, στο ανθρώπινο δυναμικό της επόμενης μέρας.

www.kathimerini.gr (13-6-2010)