Σάββατο 22 Ιουνίου 2013

«Aντίπαλες» ιδεολογίες, ίδια πολιτική

         Τα επιτεύγματα της τεχνολογίας, οσοδήποτε συναρπαστικά ή και ιλιγγιώδη, αλλάζουν τις συνθήκες του βίου, τρόπους, συνήθειες, πρακτικές του βίου. Δεν αλλάζουν τη φύση του ανθρώπου. H φύση μένει πάντα φθαρτή και θνητή, πάντα ίδιες οι ενστικτώδεις ενορμήσεις που αντιπαλεύουν τη φθαρτότητα και τη θνητότητα – ορμή της αυτοσυντήρησης, ορμή της κυριαρχίας, ορμή της ηδονής.
       Πάντα ανοιχτή και η δυνατότητα αντίστασης στη νομοτέλεια των ενστίκτων (όχι ίδια σε όλους, αλλά σε όλους δοσμένη): Δυνατότητα σχετικής ελευθερίας από τις φυσικές αναγκαιότητες, ενεργητικής ετερότητας από τη φυσική ομοείδεια – ειδοποιός διαφορά του ανθρώπου η ελευθερία, «το κυρίως ανθρώπινον» γνώρισμα.
        Oι κάποτε Έλληνες γέννησαν την «πόλιν», την «πολιτικήν τέχνην», γιατί είχαν κοινή και κοινωνούμενη την ανάγκη για προτεραιότητα της ελευθερίας: H ελευθερία πραγματώνεται στη σχέση όχι στη χρήση, η χρήση υπηρετεί το ένστικτο, την υποταγή στην ανάγκη, στη νομοτέλεια της φύσης. Tο άθλημα της σχέσης παράγει την «πόλιν», την ελευθερία από την αναγκαιότητα, τον «πολιτισμό».
Στους αντίποδες ο σημερινός πρωτογονισμός: να εκλαμβάνεται η ελευθερία ως ατομικό «δικαίωμα», να ταυτίζεται με τη συμβατικά κατασφαλισμένη ευχέρεια απεριόριστων εγωτικών επιλογών. Eνδιαφέρει η θωράκιση του ατόμου (κάθε αδιαφοροποίητης μονάδας της φυσικής ομοείδειας), η ικανοποίηση των ενστικτωδών ενορμήσεων κυριαρχίας και ναρκισσιστικής ηδονής. «Πολιτισμός» με αντεστραμμένους τους όρους του ελληνικού αθλήματος.
            Όμως καμιά συλλογικότητα δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς κάποιο χαλινό στη ζούγκλα των ενστικτωδών απαιτήσεων του φυσικού ατόμου. Aκόμα και τα οργανωμένα εθνοφυλετικά μορφώματα που προέκυψαν από τον δυτικό βαρβαρικό Mεσαίωνα (the barbarian West), συλλογικότητες συνεπέστατα υποταγμένες στην προτεραιότητα της χρείας (της θρησκευτικής, νομικής, ιδεαλιστικής ή ιστορικο-υλιστικής χρησιμοθηρίας) υποχρεώθηκαν εκ των πραγμάτων να αναζητήσουν κάποιους «υπερβατικούς» άξονες συνοχής της συλλογικότητας ως χαλινό του αντικοινωνικού ατομοκεντρισμού.
          Σαν τέτοιοι άξονες λειτούργησαν ο εμπεδωμένος από τη σχολική παιδεία και τη θεσμική οργάνωση ορθολογισμός των συμβάσεων (κυριολεκτικά ειδωλοποιημένος), η καύχηση για το ιστορικό παρελθόν της συλλογικότητας, για τα επιτεύγματα στις Tέχνες, στις επιστήμες, για τον κατά κεφαλήν πλούτο, τη μεγαλοπρέπεια και την ομορφιά του οικιστικού περιβάλλοντος, την καλλιέργεια αυτοσυνειδησίας της όποιας συλλογικής ιδιαιτερότητας, κ.ά.π.
      Kοινωνίες που βγήκαν από μακραίωνη υποδούλωση σε αλλοεθνή κυριαρχία ή από πολύχρονο αποικιοκρατικό καθεστώς, αφέθηκαν κατά κανόνα στην ψευδαίσθηση ότι αρκεί να αντιγράψουν κάποιο από τα μοντέλα εφαρμογής του δυτικού «παραδείγματος», για να γευθούν αυτόματα τους ηδονικούς καρπούς της απολυτοποιημένης χρησιμοθηρίας. Tο ελλαδικό κράτος είναι μια τέτοια περίπτωση. Oι Bαυαροί που το έστησαν, συνεπικουρούμενοι από τους ξιπασμένους αυτόμολους της κοραϊκής δυτικολαγνείας, προσπάθησαν να προσδώσουν στον πιθηκισμό της Δύσης από τον ελλαδισμό στοιχεία διακοσμητικής ιδιαιτερότητας: Tη νεοκλασική αρχιτεκτονική, το μουσειακό ενδιαφέρον για το αρχαιοελληνικό κυρίως παρελθόν και το λαογραφικό ενδιαφέρον για το μεταβυζαντινό. Όπως και τον πλουτισμό της σημερινής γλώσσας με νεοπαγή σημαίνοντα αρχαιοελληνικής καταγωγής: Λέμε «ταχυδρομείο», όχι «η πόστα», «λεωφορείο», όχι «μπούσι», «υπουργός», όχι «μινίστρος», κ.λπ.

        Όσο εξασθενούσε η επίδραση του φιλελληνικού ρομαντισμού και κυριαρχούσε η (επίσης δάνεια και μιμητική) «εθνική» ιδεολογία, τόσο γινόταν αχαλίνωτος ο επαρχιωτικός μεταπρατισμός της ευρωλαγνείας, ο αποχρωματισμός από κάθε πολιτισμική ελληνικότητα. H απρόσωπη ετοιματζίδικη πολυκατοικία, εφιαλτικά πολυώροφη ακόμα και σε στενωπούς ή σοκάκια, η φιγουρατζίδικη ακαλαισθησία της «χρηστικότητας», ομοιομορφοποίησε οικιστικά την Eλλάδα από άκρη σε άκρη – καθορίζει σήμερα ανεπανόρθωτα την τριτοκοσμική ταυτότητα της χώρας.
         Aδύνατο να ξεχωρίσεις αν βρίσκεσαι στο Pέθυμνο ή στην Kαβάλα, στην Πάτρα ή στον Bόλο, στην Aλεξανδρούπολη ή στην Kαλαμάτα. Tερατώδη ξενοδοχειακά συγκροτήματα, απρόσωπα, πανομοιότυπα με της Σιγκαπούρης ή της Kόστα Mπράβα, έχουν οριστικά καταστρέψει το απαρόμοιαστο κάλλος τόσο των ακτών όσο και του ορεινού τοπίου. O μισός πληθυσμός της χώρας συγκεντρωμένος στην πρωτεύουσα, όπως σε όλες τις υπανάπτυκτες κοινωνίες – η Aθήνα συναγωνίζεται σε ασχήμια, μόλυνση και συνθήκες ανοργανωσιάς του βίου, το Kάιρο, τη Bαγδάτη, το Nέο Δελχί.
                O μαζοποιημένος πια, από τη μονοδιάστατη τηλεοπτική «πληροφόρηση» και «ψυχαγωγία», ελληνώνυμος πληθυσμός, ζει και ενεργεί με μοναδικό στόχο και «νόημα» βίου το χρήμα, την καταναλωτική λιγούρα, την κρετινική «διασκέδαση». Mε ακαταμέτρητους τους «λειτουργικά αναλφάβητους», αλλά επιδεικτικά, δίχως την παραμικρή μειονεξία ακκιζόμενους στα «μήντια», στην πολιτική, στον συνδικαλισμό, με το σχολειό εξευτελισμένο από τις «διευκολύνσεις» της ημιμάθειας, των «μιας χρήσεως» γνώσεων, της χυδαίας «φροντιστηριακής» χρησιμοθηρίας – την απόκτηση πτυχίου μόνο για εξασφάλιση μισθού με την ελάχιστη δυνατή απασχόληση. Oι περιγραφές της παρακμής τέλος δεν έχουν, ούτε ο απελπισμός που προκαλούν έχει όρια.
            Όλοι όσοι κυβέρνησαν τον τόπο από το 1974 ως σήμερα, όλοι, δίχως εξαίρεση και ανεξάρτητα από την ιδεολογική τους λεοντή («οικονομικού φιλελευθερισμού» ή «σοσιαλισμού» ή των φενακισμένων τους αποχρώσεων), ήταν συνεπέστατοι ενσαρκωτές του Iστορικού Yλισμού, στην πιο χονδροειδή, επαρχιώτικη εκδοχή του. Στόχος και αποκλειστικό περιεχόμενο της πολιτικής τους: η μεγιστοποίηση της καταναλωτικής ευχέρειας – να ρέει χρήμα, έστω και δανεισμένο, με παροχές για εξαγορά ψηφοφόρων, να ψηφοθηρούν τα φαυλεπίφαυλα κόμματα πουλώντας ψευδαισθήσεις ευζωίας.
           H εγκληματική τους, όλων, αφροσύνη, ιδιοτέλεια και απαιδευσία μάς οδήγησε στον σημερινό εφιάλτη καταστροφής της ζωής μας και των ονείρων μας. Tουλάχιστον, με την πείρα τώρα πια του πανικού και της απόγνωσης, οφείλουμε στον εαυτό μας, επιτέλους, ρεαλιστικές επιγνώσεις: «Kαραμανλικός» ή «παπανδρεϊκός», «προοδευτικός» ή «ριζοσπαστικός», ο Iστορικός Yλισμός συγκεφαλαιώνει την αποτυχία μας, το εφιαλτικό μας αδιέξοδο. Eίναι ο μονόδρομος της χρήσης, όχι η προτεραιότητα της σχέσης, ο εταιρισμός των συμφερόντων, όχι το κατόρθωμα κοινωνίας της ζωής. O Iστορικός Yλισμός εξομοίωσε πολιτικά τον Kαραμανλή με τον Aνδρέα, τον Σημίτη με τον Mητσοτάκη, τον Σαμαρά με τον Kουβέλη.
        Mε άλλα λόγια: το ζητούμενο δεν είναι να μας «εμπιστευθούν» και πάλι οι μαφίες των δανειστών τοκογλύφων. Eίναι να βρούμε οι Έλληνες τον εαυτό μας: αν κρύβεται ξεχωριστή ποιότητα ζωής στο να είσαι Eλληνας, αν είναι εμπειρικά ψηλαφητός ο ρεαλισμός του Kαβάφη: «ιδιότητα δεν έχ’ η ανθρωπότης τιμιωτέραν».
        Nα είναι πολιτική αυτή η ψηλάφηση, μέσα από θεσμούς.
 Χρήστος Γιανναράς/kathimerini.gr

Τρίτη 7 Μαΐου 2013

Ο Θεός των παιδιών και της ικεσίας

        Υπάρχει ένα προαιώνιο συμβόλαιο κάθε άνθρωπος να συναντά μια φορά στη ζωή τούτη το Θεό. Είτε πιστεύει είτε όχι. Είτε ενάρετος ή αμαρτωλός. Παιδί ή γέροντας πριν ξεψυχήσει.  
         Και σε άλλους τυχαίνει να εμφανιστεί, ενόσω ευτυχούν, στους περισσότερους, όταν τους θωπεύει η απελπισία, στον κίνδυνο η επίκληση η στερνή. Σε κάποιους σε μια ασήμαντη στιγμή, στο μεγαλείο μιας θυσίας η καρτερία, αχτίδα την ώρα τη χαμένη στην αχλή, στο γέλιο το κελαρυστό ορμή, απόδραση στην αγωνία της αρρώστιας και του θανάτου.
           Σχεδόν πάντα παίρνει τη μορφή της αναίτιας ελπίδας, της ανεξήγητης βεβαιότητας, όταν οι πιθανότητες επικυρώνουν το αντίθετο της ερμηνείας, όταν η λογική λιποτακτεί της έμπνευσης, όταν ο νους στερεύει της έξαψης, τότε που το συναίσθημα ενδίδει. Στην αυταπάτη στίχος εναλλακτικός και στην φενάκη αρμονική ραψωδία.
           Μέσα στη σύγκρουση αναδύεται και στο θυμίαμα της κατάνυξης σκορπάει. Την υπερβατικότητα της περισυλλογής διαφεντεύει, φουσκώνει τα στήθια πριν δειλιάσουν, παροτρύνει την απόφαση με το βαρύ τίμημα, γλυκαίνει τη μοναξιά και ζωγραφίζει ερωτηματικά στου μικρού παιδιού την απορία. Λυγμός και αναστεναγμός δάκρυ που καίει το μάγουλο, ψίθυρος που κατευνάζει, λόγος που πυρπολεί τα καθιερωμένα.
         Επαναστάτης ο Θεός, τα ανήμερα παιδιά Του ξεσηκώνει τους εμπόρους να εκδιώξουν από τους ναούς, πολέμαρχος τις συμβάσεις καταλύει, άχρονος τα όνειρα χρωματίζει, όμορφος μέσα στο κάλλος της κοπέλας θάλλει, σοφός, μέσα σε τύπους μαθηματικούς ο άγνωστος παράγοντας. Μέλι ο Θεός και γλυκασμός, αγάπη που δεν ειπώθηκε, μεταμέλεια εκείνων που δεν πραγματοποιήθηκαν και όσων συνέβησαν ενάντια στις προθέσεις παραμυθία.
        Συγχώρεση και δοξασία και νόμος και έλεος. Μεταβολή που καθορίζει την έκβαση και πνεύμα που συνέχει τα πάντα. Οι περισσότεροι λένε πως δεν Τον είδαν ποτέ. Ίσως γιατί τόσο πολύ κατακλύζει η παρουσία Του την ύπαρξη, που στο τέλος ταυτίζεται με όλες τις εκδοχές μας.
epapanis.blogspot.gr

Κυριακή 21 Απριλίου 2013

Ο φόβος για το θάνατο

         Ο φόβος για τον θάνατο είναι κάτι πολύ φυσιολογικό και ανθρώπινο. Όλοι μας ανεξαιρέτως, φτωχοί και πλούσιοι, υγιείς και άρρωστοι, ικανοποιημένοι και δυστυχείς, μορφωμένοι και μη μορφωμένοι, μικροί και μεγάλοι ανησυχούμε για το θάνατο, γιατί είναι για την ανθρώπινη, πεπερασμένη μας φύση Το Άγνωστο. Το πεπερασμένο της ύπαρξης μας μας φέρνει αντιμέτωπους με πολλές, αλλά όχι άπειρες επιλογές.
          Ξέρουμε ότι πρέπει να επιλέξουμε κάποιες από όλες, θρηνούμε που χάνουμε όλες τις υπόλοιπες. Κρατιόμαστε με νύχια και με δόντια από τον έρωτα, το μέγα αντίδοτο του θανάτου. Είναι η κατάσταση εκείνη που αισθανόμαστε άτρωτοι, αιώνιοι, άφθαρτοι, ζωντανοί ως το μεδούλι. Συνδεόμαστε με τους άλλους, για να αντέξουμε τη θνητότητά μας και να μην επιτρέψουμε στη μοναξιά να διεισδύσει σα μικρόβιο στο αίμα μας. Ο φόβος θανάτου βρίσκεται πάντα κάτω από την επιφάνεια. Υπάρχει ακόμα και αν δεν μπορούμε να τον οσμιστούμε ή να τον αγγίξουμε και εμείς παρόλα αυτά χτίζουμε άμυνες-τα δικά μας κάστρα ασφαλείας- για να μην καταφέρει να τρυπώσει στη συνείδηση μας. Ο θάνατος με έναν τρόπο είναι τόσο παρών, όσο και η ίδια η ζωή.
              Ο φόβος του θανάτου είναι στην ουσία ο φόβος για το ανεκπλήρωτο. Για όσα δεν κατορθώνουμε να κάνουμε ή όσα υπερβαίνουν τις δυνατότητές μας. Είναι αντιστρόφως ανάλογος του πόσο νοιώθουμε ότι έχουμε ζήσει. Όσα περισσότερα ανεκπλήρωτα όνειρα έχουμε τόσο περισσότερο φοβόμαστε να πεθάνουμε. Ο καθένας από εμάς διαχειρίζεται διαφορετικά αυτό το άγχος. Μερικοί το εκδηλώνουν φανερά, έχοντας πλήρη επίγνωση του φόβου τους π.χ.Τι θα συμβεί όταν πεθάνω; Τι νόημα έχει τόσο παροδική ζωή; Άλλοι πάλι έχουν συγκαλυμμένο άγχος, δηλαδή δε φανερώνεται τόσο ανοιχτά με σκέψεις, όπως παραπάνω, αλλά ενδεχομένως να εμφανίζεται ο θάνατος στα όνειρά τους με συμβολική μορφή ή να ξυπνά το άγχος από δύσκολες καταστάσεις της ζωής, όπως μια σοβαρή αρρώστια ή ένας θάνατος προσφιλούς προσώπου.       
          Από τα 6 τους χρόνια και μετά τα παιδιά αρχίζουν να αντιλαμβάνονται το θάνατο και να φοβούνται μήπως πάθουν κάτι οι γονείς τους. Στην εφηβεία, οι έφηβοι ξορκίζουν το θάνατο με μακάβρια αστεία, ζώντας στα άκρα και νιώθοντας μονίμως ερωτευμένοι. Οι νεαροί ενήλικες έχουν το άγχος να βρουν το ταίρι τους, για να διαιωνίσουν τη ζωή και το είδος. Στη μέση ηλικία, άνδρες και γυναίκες αρχίζουν να νιώθουν πως σιγά σιγά μεγαλώνουν, τα παιδιά τους ενηλικιώθηκαν, η παραγωγική ηλικία φθίνει. Τέλος στα γεράματα, κάνουν απολογισμό της ζωής και αναμένουν το αναπόφευκτο. Ο θάνατος βρίσκεται σε όλες τις φάσεις ζωής και το άγχος μας γι' αυτόν είναι σύμφυτο της ύπαρξής μας. Όπως δεν μπορούμε να κοιτάμε τον ήλιο για πολύ, επειδή θα τυφλωθούμε, έτσι δεν μπορούμε να αντικρύζουμε για πολύ το θάνατο κατάματα. Ο πόνος, η θλίψη αλλά και ο τρόμος που δημιουργεί μας αποδιοργανώνει και συχνά μας οδηγεί σε αυτό που θα αποκαλούσαμε ψυχοπαθολογικές καταστάσεις: Καταθλιπτικά ή φοβικά σύνδρομα, ιδεο-ψυχαναγκασμούς, διαταραχές πανικού,διαταραχές του ύπνου αλλά και άλλες λιγότερο έντονες δυσκολίες προσαρμογής στο βασικό αυτό δεδομένο της ύπαρξης.  
         Ο Ίρβιν Γιάλομ, Αμερικανός ψυχίατρος- ψυχοθεραπευτής και από τους βασικούς εκπροσώπους της υπαρξιακής- ανθρωπιστικής ψυχολογίας ασχολείται πολύ με το θάνατο. Θεωρεί ότι η επίγνωση του θανάτου μπορεί να μας οδηγήσει σε μια γεμάτη και δημιουργική ζωή. Ένας από τους πιο σημαντικούς τρόπους αντιμετώπισης του τρόμου του θανάτου κατά τον Γιάλομ είναι η σύνδεσή μας με τους άλλους ανθρώπους. Υπάρχει μια αντίφαση.
         Ενώ είμαστε όντα κοινωνικά, πορευόμαστε μόνοι στο θάνατο και αποχωριζόμαστε όχι μόνο τους ανθρώπους γύρω μας, αλλά και την ίδια τη ζωή. Βιώνουμε προσωπική και υπαρξιακή μοναξιά. Και μόνο η παρουσία, η κατανόηση, η ενσυναίσθηση από κάποιον άλλο δίπλα μας, μας ανακουφίζει από το άγχος και το φόβο και μας δίνει ένα νόημα. Ο Γιάλομ επίσης μίλησε για το φαινόμενο των κυματισμών εν δράσει, δηλαδή για το πώς οι σκέψεις μας, οι πράξεις μας και η ζωή μας μπορούν να μείνουν στη μνήμη και να επηρεάσουν τις μελλοντικές γενιές κάτι που ανακουφίζει σε ένα βαθμό το φόβο της ανυπαρξίας.
           Επιπλέον, ο Βίκτορ Φράνκλ, Εβραίος ψυχίατρος ο οποίος επιβίωσε από το στρατόπεδο του Άουσβιτς περιγράφει στο βιβλίο του ‘Το νόημα της ζωής’ πώς κατάφερε να ζήσει τη στιγμή που χιλιάδες πέθαιναν μέσα στους θαλάμους αερίων ή από τις κακουχίες. Τόνισε όσο κανείς άλλος την ανάγκη του ανθρώπου για νόημα, εμπνευσμένος ίσως από τον Νίτσε : ‘Αυτός που έχει ένα γιατί για να ζήσει μπορεί να υπομείνει σχεδόν το κάθε πώς’. Ο καθένας από εμάς οφείλει για να ζήσει και όχι απλά να επιβιώνει, να βρει το προσωπικό του νόημα κόντρα στο άγχος του θανάτου. Για κάποιον μπορεί να είναι η οικογένεια, για κάποιον άλλον η θρησκεία, για έναν τρίτο η εργασία του, για έναν τέταρτο η προσφορά, για κάποιον άλλον η γνώση κ.ο.κ.
       Διατύπωσε επιπλέον την άποψη ότι σε όποιες συνθήκες και να βρεθεί κανείς, ακόμα και σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης, είναι ελεύθερος γιατί όποια και αν είναι η συνθήκη μπορεί να επιλέξει τον τρόπο που θα αντιδράσει. Η δύναμη για να εκτελέσει αυτή την επιλογή προέρχεται από το νόημα το οποίο διέπει τη ζωή του. Εκείνον τον κράτησε ζωντανό η έντονη λαχτάρα να αντικρύσει την οικογένειά του πάλι και να εκδώσει το βιβλίο του με μια νέα πρόταση στην ψυχοθεραπεία.
           Τέλος, ο Γιάλομ λέει : «Μπορεί ο θάνατος να μας καταστρέφει σωματικά, αλλά η ιδέα του θανάτου μας σώζει». Η επίγνωση αυτή μπορεί να λειτουργήσει σαν κινητήτριος δύναμη για την ανάληψη της προσωπικής μας ευθύνης απέναντι στη ζωή μας. Η θνητότητά μας είναι η γνώση εκείνη που μπορεί να μας κάνει να νοηματοδοτήσουμε τα πράγματα εκ νέου και να αναδιαμορφώσουμε τη ζωή μας.
       Ασθενείς με καρκίνο συχνά λένε : ‘Κρίμα που έφτασα στο θάνατο για να μάθω να ζω’. Άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας συχνά λένε : ‘ Κρίμα τώρα που οδεύω στο τέλος, να καταλάβω τι είναι πια σημαντικό’ . Η επαφή με το φόβο μας μπορεί να μας δώσει μια ευκαιρία αυτοπραγμάτωσης και ζωής με περιεχόμενο και αξία.
         Ράνια Πανουργιά, ψυχολόγος

Σάββατο 6 Απριλίου 2013

"Με παρηγορεί που ο χρόνος είναι αειθαλής κι ας είναι η ζωή μας φυλλοβόλα"

Σημάδια
Ύστερα από τριάντα χρόνια
κατέβασα τα κάδρα από τους τοίχους.
Τα σημάδια -στόματα ανοιχτά- με φώναξαν
μ’ όλα μου τα ονόματα.
 Τα κάδρα τα κρέμασα με ακρίβεια στη θέση τους.
Έπρεπε να κλείσω γρήγορα τα στόματα.
 Για μετακόμιση ούτε κουβέντα…

Έρωτας
Αποβραδίς βροχή καταρρακτώδης
έκαμε να λάμψουν τα κεραμίδια της σοφίτας μου.
Οι υδρορροές μπούκωσαν, υγρασία φούσκωσε τους τοίχους.
Η βροχή σταμάτησε.
Άντε πάλι απ’ την αρχή μερεμετίσματα…

Ακουαρέλα
Ένα πεντάχρονο παιδί κι ένα ενήλικο καλοκαίρι
κατάχαμα στο Σαντριβάνι
κοιτάζουν το αλογάκι που λύθηκε και τώρα πετάει
στον ουρανό του λιμανιού.
Το παιδί κλαίει.Το καλοκαίρι ξέρει.
Το αλογάκι μια κουκίδα,
ο σπάγκος μπλεγμένος στα χέρια του παιδιού.

Ημερολόγιο
Φτιαγμένη από υλικά φιλικά προς το περιβάλλον
χώμα έγινα πάλι σήμερα.

Γλίστρες
Αυτή μας η συνάντηση, βροχερή.
Πέντε οργιές ανέβηκε η στάθμη του νερού.
Μέσα σε δυο ώρες
στα σκαλιά μου φύτρωσαν
βρύα και λειχήνες.
Δεν υπάρχει έξοδος, οι γλίστρες παραμονεύουν.

Ελευθερία
Με παρηγορεί που ο χρόνος είναι αειθαλής
 κι ας είναι η ζωή μας φυλλοβόλα.

Ξηροί καρποί
«Οι παλιές αγάπες»
τώρα στις συναντήσεις τους
σαν τους ξηρούς καρπούς.
Λένε, τσιμπολογάνε και περνά ο καιρός.
Αχ! κείνα τ’ αμύγδαλα τα πράσινα και τραγανά
μα και τα μαύρα μελωμένα σύκα…


Απώλειες
Θυμήσου να πετάξεις
τα αποξηραμένα τριαντάφυλλα.
Δεν είναι για να τα κρατάς καιρό
μόνο λίγο
όσο για να συνηθίσεις την απουσία.

Τα πολύτιμα
Ένα πεπόνι σα γήινη σφαίρα
μου έφεραν χαρούμενοι οι φίλοι μου
και γίνηκε με μιας, το σπίτι μου μποστάνι!
Τι θαρρείς;
Πικρό
Ενίοτε το αποτέλεσμα
ξεθωριασμένο αντίγραφο της πρόθεσης,
μου χαμογελά χαιρέκακα.

Παρών
Σημαιοφόρος ήταν στην παρέλαση,
όταν το σαράκι κυρίευσε το κοντάρι της σημαίας.

Σημείο στίξης
Να θυμάσαι,
μέσα στο θαυμαστικό
βρίσκεται κι η τελεία.

Νόστιμον ήμαρ
Όσο περνούν τα χρόνια
Τόσο πιο πολύ μιλώ με τους ανθρώπους μου που έχουν φύγει.
Κι όλο και περισσότερο τους νιώθω δίπλα μου.
Μάλιστα χθες, έφαγα παρέα με τους γονείς μου «πατάτες με τα μάραθα».
Πεντανόστημες!

Ουδέν
Μια χειραψία τυπική
με τα χέρια που κάποτε μου προκαλούσαν εκτινάξεις.
Τα χέρια του τώρα, οποιαδήποτε χέρια.
Τα αμεταχείριστα
Οι παιδικές πιζάμες, μου στένευαν τα όνειρα.
Μια μέρα δεν άντεξα άλλο, τις έσκισα και τις πέταξα.
Μουδιασμένα, αμεταχείριστα, χρόνια και όνειρα,
έπεσαν στο πάτωμα.

Έτη φωτός
Διάττοντες αστέρες τα όνειρα και τούτη τη νυχτιά.
Θραύσματα της σύγκρουσης των πλανητών
της μικρής ζωής μου.
Έτη φωτός…
Ένα θραύσμα άρκεσε, να με κυκλώσουν οι φόβοι.
Με σκουριασμένα όπλα από παλιούς πολέμους,
 που ο πατέρας μου στόλιζε στους τοίχους του σπιτιού μας.
Με σκουριασμένα όπλα
με βρήκε το ξημέρωμα
όρθια στητή στις πολεμίστρες.

Εκ βαθέων
Από καιρό ήθελα να σου μιλήσω
για τη μοναξιά.
Εξακολουθεί να μ’ επισκέπτεται
με τη συχνότητα της πλημμυρίδας.
Φύκια σηκώνονται από το βυθό
αγκαλιάζουν και σφίγγουν το κορμί μου.
Ποια άνωση;
Μα πού κοιτάς καλέ μου;
Από εδώ σου μιλώ.
Από εδώ, που βγαίνουν οι φυσαλίδες…

Ανελλιπώς
Με τις τρύπες στα πόδια τρεκλίζοντας κι αγκομαχώντας
ανηφορίζει ὁ Ιησούς το μονοπάτι με τους ασπαλάθους.
Με τις τρύπες στα χέρια,παραμερίζει τα βάτα
να παραδώσει την Ανάσταση.

Μαρινέλα Βλαχάκη, από την ποιητική συλλογή «Τα πολύτιμα» 2010
www.poiein.gr

Τετάρτη 27 Μαρτίου 2013

Εφηβεία και επανάσταση


«…Η εφηβεία είναι η περίοδος όπου ο έφηβος αγωνίζεται να διαμορφώσει μια δική του ταυτότητα και να μην υιοθετήσει αυτή που του δίνουν οι γονείς του και η κοινωνία. Το κύριο χαρακτηριστικό των εφήβων είναι η έλλειψη συμβιβασμού. Αυτό τους δίνει την ώθηση να είναι «αληθινοί» και να μην αποδέχονται «ψευδείς λύσεις»Winnicott.
           Οι ταχύτατες αλλαγές στο βιοσωματικό, το νοητικό και τον ψυχολογικό εαυτό που συμβαίνουν στην εφηβεία δημιουργούν την ανάγκη για ανασυγκρότηση του εφήβου και για διαμόρφωση μιας σταθερής εικόνας για τον εαυτό και ως προς τη μορφή και ως προς τα ψυχοκοινωνικά και συναισθηματικά χαρακτηριστικά.
         Ο έφηβος έχει πλέον την ικανότητα να σκέφτεται με υποθέσεις και πιθανότητες, βλέπει την πραγματικότητα ως μια από τις πολλές άλλες δυνατές καταστάσεις. Είναι σε θέση να οραματίζεται διάφορα και διαφορετικά από τα υπάρχοντα συστήματα. Η κατάκτηση αυτή ωθεί το υπάκουο παιδί της σχολικής ηλικίας να κρίνει τις απόψεις των γονέων του και να εναντιώνεται στις απαιτήσεις τους, προβάλλοντας τα δικά του επιχειρήματα. Αυτό τον ωθεί στην εξέταση του μέχρι τώρα τρόπου ζωής που ακολουθούσε και σε νέες επιλογές. Διαμορφώνει την ταυτότητά του ως προς τις βασικές αξίες και αρχές συμπεριφοράς που θα ακολουθήσει στη ζωή του. Παράλληλα, καλείται να επιλέξει σπουδές και επάγγελμα, ενώ αναζητάει την σεξουαλική του ταυτότητα.
       Βασικό ρόλο στη διαμόρφωση της ταυτότητας του εφήβου παίζει η επιτυχία ή αποτυχία του στην αντιμετώπιση των αναπτυξιακών κρίσεων των προηγούμενων σταδίων. Έφηβοι οι οποίοι πέρασαν ομαλά τα προηγούμενα στάδια ανάπτυξης έχουν περισσότερες πιθανότητες να αποκτήσουν ταυτότητα στο στάδιο αυτό.
         Βασικά στοιχεία τα οποία χαρακτηρίζουν την ταυτότητα είναι το επίπεδο εμπιστοσύνης στον εαυτό, η δέσμευση για κάποιο επάγγελμα, η στάση απέναντι στη θρησκεία και την πολιτική, η άποψη για τον εαυτό ως μια συγκεκριμένη προσωπικότητα, η στάση για την εξωτερική εμφάνιση και το ρόλο του φύλου.
          Κύριος ρόλος των γονέων στο στάδιο αυτό είναι να βοηθήσουν το παιδί να αποκτήσει αυτονομία και να διαμορφώσει ταυτότητα. Στο στάδιο της εφηβείας το παιδί έχει ανάγκη, ίσως περισσότερο από κάθε άλλο στάδιο, από ένα σταθερό πλαίσιο και από όρια.
        Χρειάζεται τις σταθερές αρχές, τις αξίες και τους κανόνες που έχουν οι γονείς. Είναι σημαντικό οι αρχές που οι γονείς θέτουν να έχουν νόημα και για τους ίδιους. Για να μπορέσει ο έφηβος να αποκτήσει αυτονομία, είναι σημαντικό να συγκρουστεί με δυνατούς γονείς. Ένας δυνατός πατέρας και μια δυνατή μητέρα δεν κινδυνεύουν να καταρρεύσουν, αν τους ανταγωνιστεί.
        Αν οι γονείς δεχθούν την κριτική του εφήβου, χωρίς να πιστεύουν τις θέσεις του, η τάση για υπερδύναμη και μεγαλομανία επιβεβαιώνεται και αυτό τον αναστατώνει. Με την άκριτη υποχώρηση των γονέων υπάρχει επίσης κίνδυνος να αυξηθούν απειλητικά οι ενοχές του εφήβου για την καταπίεση που ασκεί στους γονείς του.
          Από την άλλη πλευρά, αν οι γονείς περάσουν στο αντίθετο άκρο και επιμένουν στις δικές τους θέσεις, χωρίς να «ακούν» τις απόψεις του εφήβου, ή αν επιμένουν να τον διατάζουν, τότε προκαλούν μεγαλύτερη αντίδραση και επίθεση. Υπάρχει κίνδυνος, λόγω του έντονου αυταρχισμού των γονέων, ο έφηβος να οδηγηθεί σε αναγκαστική υποταγή.

         Και στις δύο περιπτώσεις ο έφηβος βιώνει έντονη ματαίωση, η οποία θα τον οδηγήσει ή σε φυγή ή σε ανοικτή σύγκρουση με τους γονείς και, σε ακραίες περιπτώσεις, μπορεί να τους «τιμωρήσει» με το να στραφεί εναντίον του εαυτού του με διάφορους τρόπους: για παράδειγμα, με το να αναπτύξει διάφορα ψυχολογικά προβλήματα, να κάνει χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών ή να ενταχθεί σε διάφορες περιθωριακές ομάδες.
        Η κατανόηση της αντίδρασης του εφήβου ως μιας φυσιολογικής μεταβατικής κατάστασης η οποία, παρότι μοιάζει με προσωπική επίθεση, δεν απευθύνεται στο γονέα-πρόσωπο αλλά στο γονέα ως ρόλο, διευκολύνει την αντιμετώπιση τέτοιου είδους προβλημάτων.
        Ένας σημαντικός παράγοντας που μπορεί να εμποδίσει την αυτονόμηση των εφήβων είναι τα προβλήματα που υπάρχουν στη σχέση του ζευγαριού ή γενικότερα στη λειτουργία της οικογένειας. Σε περίοδο κρίσης, συχνά η ενότητα της οικογένειας στηρίζεται στην ύπαρξη του παιδιού και στη φροντίδα του. Όταν το παιδί ωριμάσει και τείνει να αυτονομηθεί, ο κύριος σκοπός για τον οποίο το ζευγάρι είναι μαζί παύει να υπάρχει, οπότε απειλείται η διατήρηση της οικογένειας. Το παιδί, που στις περιπτώσεις αυτές αποτελεί το στυλοβάτη της οικογένειας, διαισθάνεται τον κίνδυνο που την απειλεί και «αναβάλλει» την αυτονόμησή του, παραμένοντας στο στάδιο της εξάρτησης της παιδικής ηλικίας. Συχνά, στο κρίσιμο αυτό στάδιο της αποχώρησής τους, οι έφηβοι που ζουν σε οικογένειες με προβλήματα αναπτύσσουν διάφορα συμπτώματα, για να διατηρήσουν τη συνοχή της οικογένειας τους.
Πηγή: Βασιλική Παπαδιώτη – Αθανασίου (2000)

Παρασκευή 15 Μαρτίου 2013

Harlem shake

        Ποιος φοβάται τις χιλιάδες παραλλαγές του Harlem Shake ή πιο απλά την ελκυστικότητα της ανοιχτής κουλτούρας, της παγκοσμιοποιημένης τέχνης, των κινημάτων που ξεπηδούν μέσα από το διαδίκτυο; Πρόκειται για απλή μίμηση ή για πρόωρα δείγματα αυτού που θα επακολουθήσει;
        Πολλοί φοβούνται πως επίκειται ισοπέδωση των εθνικών πολιτισμών, κοινωνικότητα που θεμελιώνεται στον ιστό και μια νέα βιομηχανία δισεκατομμυρίων, που μεγενθύνεται και τροφοδοτείται από τον αριθμό των κλικ, τα βίντεο και τα ακούσματα πέρα από γλώσσες, ιστορικότητα και με χιλιάδες τοπικές εκδοχές.
          Το βασικό μοτίβο είναι το εξής: ένας τύπος, που χορεύει σε οποιοδήποτε πλαίσιο, στο δωμάτιό του, στο μετρό ακόμα και σε ένα στάδιο, κάποιοι αδιάφοροι παρατηρητές, που χωρίς καμιά προειδοποίηση σεληνιάζονται, ακολουθώντας τους ξέφρενους ρυθμούς της μουσικής. Κι όλα αυτά σε 31 μόλις δευτερόλεπτα.  
         Τα Μ.Μ.Ε. επιχειρούν να προσδώσουν κοινωνική χροιά, διαβλέποντας ότι μελλοντικά παρόμοιες παγκοσμιοποιημένες και αστραπιαίες μόδες μπορούν να αποτελέσουν σπινθήρες για αλληλεγγύη, ανατροπές και μιμητική επικοινωνία ομάδων και χρηστών από όλες τις περιοχές του πλανήτη, με τρόπο που δεν μπορεί να ελεγχθεί από κυβερνήσεις και βιομηχανίες, που τη φιλοσοφία τους δεν έλαβε υπόψη το ασύνορο Ίντερνετ. Το You Tube, τα κοινωνικά δίκτυα είναι οι διαμορφωτές των παγκοσμίων τάσεων, που αν παλαιότερα συμβολοποιούνταν στην Barbie, στην Coca-Cola και στην Dora, σήμερα λέγονται Gangnam Style, πουλάκι τσίου κλπ.     
          Σοβαρότατα δημοσιογραφικά δίκτυα ασχολούνται μαζί τους διαρκώς, καταμετρούν τα likes, τα σχόλια, τις παρατηρήσεις των χρηστών, την πρωτόγνωρη διαδραστικότητα του νέου, ανοιχτού, υπερτοπικού πολιτισμού, που δε χρειάζεται την ιστορία και το χρόνο για να καθιερωθεί, δεν αισχύνεται για τον προσωρινό του χαρακτήρα, αλλά παρόλα αυτά αλλάζει ακόμα και τον τρόπο που το copyright αναγνωρίζεται. Τα top down μοντέλα σταδιακά χάνουν την επιρροή τους και πρωτοβουλίες - έντεχνες ή άτεχνες, ιδιοφυείς ή υπεραπλουστευτικές - μερικών παιδιών ακόμα και από υποβαθμισμένες συνοικίες μεγαλουπόλεων, μεταβάλλονται σε πρότυπα ζωής, αισθητικής και κοινωνικής αντίληψης.    
        Οι μεγαλύτεροι αδυνατούν να κατανοήσουν τις αλλαγές στη νοοτροπία και στα πρότυπα των παιδιών τους, επειδή ακριβώς παραγνωρίζουν τη ψυχολογική και κοινωνική διάσταση του πιο αλληλεπιδραστικού και ανατρεπτικού μέσου που εφευρέθηκε ποτέ και την κωδικοποίηση της επικοινωνίας των ανθρώπων, που πρέπει απαρέγκλιτα πλέον να φέρει την προσωπική σφραγίδα πάνω στην οικουμενική προοπτική.
epapanis.blogspot.gr

Παρασκευή 8 Μαρτίου 2013

Το σχολείο της Σουηδίας

       Η υποχρεωτική εκπαίδευση στη Σουηδία διαρκεί εννέα χρόνια. Η ηλικία του μαθητή δεν αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την εισαγωγή του στο σχολείο. Δίνεται η δυνατότητα, ανάλογα με τη σχολική του ετοιμότητα, να εισαχθεί από 6 έως 8 ετών. Όμως ειδική μέριμνα έχει ληφθεί για την προσχολική αγωγή.  
       Υπάρχουν τρία είδη προ-σχολικών μονάδων: το τυπικό νηπιαγωγείο (4-6 ετών), το οποίο τα παιδιά παρακολουθούν σε καθημερινή βάση και λειτουργεί από τις 6.30 έως τις 18.30, τα συμβεβλημένα με το δήμο προσχολικά καταλύματα, όπου εκπαιδευμένοι βρεφονηπιοκόμοι αναλαμβάνουν τη φύλαξη των παιδιών και το ανοιχτό νηπιαγωγείο, όπου οι γονείς έχουν τη δυνατότητα να εμπλακούν σε δραστηριότητες με τα παιδιά τους.
        Στην ηλικία των 6 ετών τα παιδιά μπορούν να παρακολουθήσουν την προσχολική τάξη, η οποία διαρκεί ένα σχολικό έτος και λειτουργεί ως προπαρασκευαστικό στάδιο για την ομαλή ένταξή τους στην υποχρεωτική εκπαίδευση. Το πρώτο σχολείο στο οποίο φοιτούν τα παιδιά ονομάζεται grundskolan και αντιστοιχεί με το δικό μας δημοτικό και γυμνάσιο. Και αυτό, όπως και οι περισσότερες βαθμίδες εκπαίδευσης, διοικούνται από τους δήμους. Οι γονείς μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα σε ιδιωτικά ή δημόσια σχολεία, τα οποία συνήθως ανήκουν στο δήμο διαμονής τους και σπανιότερα σε άλλους δήμους. .
          Τα σχολεία μπορούν να λαμβάνουν διοικητικές αποφάσεις, όπως το μέγεθος της τάξης, το διδακτικό υλικό και το αν η διδασκαλία θα γίνεται σε ομάδες ομηλίκων μαθητών ή οι τάξεις θα απαρτίζονται από μεικτές ηλικιακές ομάδες. Η διάρκεια του σχολικού έτους είναι τουλάχιστον 178 ημέρες και κατ’ ανώτερο 190. Από το 1998 το αναλυτικό πρόγραμμα της υποχρεωτικής εκπαίδευσης και της προσχολικής αγωγής συγχωνεύθηκαν. Έτσι επιτυγχάνεται ομαλότερη μετάβαση από τη μια βαθμίδα στην άλλη. Το αναλυτικό πρόγραμμα έχει το ρόλο γενικού οδηγού και δίνει έμφαση σε σκοπούς και στόχους που αναφέρονται στη γνώση, τις αξίες και τα κοινωνικά πρότυπα. Γίνεται προσπάθεια να εμπλακεί η οικογένεια στην εκπαιδευτική διαδικασία. .
       Δεν δίνεται βαθμολογία στις πρώτες τάξεις της υποχρεωτικής εκ-παίδευσης. Μια τριβάθμια κλίμακα αξιολόγησης χρησιμοποιείται από την όγδοη τάξη και μετά. Στην ένατη τάξη το σχολείο πρέπει να συνδέσει την ατομική επίδοση με τους προκαθορισμένους στόχους του. Η φοίτηση ολο-κληρώνεται με την απονομή του απολυτηρίου τίτλου.

            Οι λυκειακές σπουδές στη Σουηδία αναμορφώθηκαν κατά τη δεκαετία του '70. Τότε ενσωματώθηκαν τα θεωρητικά και τεχνικά Λύκεια που ίσχυαν μέχρι τότε. Σκοπός αυτής της μεταβολής ήταν η βελτίωση της ποιότητάς τους, η σύνδεσή τους με την αγορά εργασίας, η ενίσχυση των προσφερόμενων επιλογών προς τους μαθητές και η προετοιμασία τους για τη δια βίου εκπαίδευση.
          Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην εξειδίκευση, καθώς η αγορά εργασίας εξελίχθηκε ραγδαία. Έτσι, ο βασικός προσανατολισμός των λυκειακών σπουδών είναι η παροχή ευέλικτης εκπαίδευσης και ο εμπλουτισμός της με νέα μαθήματα. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι ο αριθμός των βασικών μαθημάτων ανέρχεται στα 16.
            Από το 1992 οι δήμοι υποχρεούνται να παρέχουν τη δυνατότητα λυκειακών σπουδών σε όλους τους μαθητές που τελειώνουν την υποχρεωτική εκπαίδευση και να προσφέρουν μεγάλη ποικιλία εθνικών προγραμμάτων σπουδών. Κριτήριο επιλογής αποτελούν οι προτιμήσεις των μαθητών σχετικά με τις ειδικότητες που επιθυμούν να ακολουθήσουν. Αν κάποιος δήμος αδυνατεί να προσφέρει όλα τα προγράμματα, μπορεί να συνεργαστεί με άλλους δήμους στον τομέα αυτό. Πολλοί συνεργαζόμενοι δήμοι μπορούν να δημιουργήσουν μια ένωση που παρέχει εξειδικεύσεις σε ορισμένα προγράμματα, τα οποία μπορούν να φιλοξενήσουν μαθητές από όλη τη Σουηδία. Η λυκειακή εκπαίδευση μπορεί να είναι ευθύνη περιφερειακών οργανισμών, γεωργικών ενώσεων, συνδικάτων και άλλων φορέων.
          Η ηλικία εισαγωγής είναι τα είκοσι έτη και σχεδόν το 98% των μαθητών που διαθέτουν απολυτήριο βασικής εκπαίδευσης συνεχίζουν σε αυτήν. Προϋπόθεση αποτελεί βαθμολογία τουλάχιστον «καλώς» στα σουηδικά, τα αγγλικά, και τα μαθηματικά. Υπάρχουν δεκαέξι εθνικά προγράμματα λυκειακών σπουδών: καλλιτεχνικός κύκλος, διοίκηση επιχειρήσεων, παιδική μέριμνα, μηχανικών, ηλεκτρολόγων-μηχανολόγων, ενεργειακής διαχείρισης, τροφίμων, χειροτεχνίας, επαγγελμάτων υγείας, ξενοδοχειακών επαγγελμάτων, βιομηχανίας, μέσων μαζικής ενημέρωσης, προγράμματα διαχείρισης εθνικών πόρων, φυσικών επιστημών, κοινωνικών επιστημών, τεχνολογίας και μηχανικών αυτοκινήτων.

       Τα εθνικά προγράμματα είναι το πλαίσιο βάσει των οποίων ο μαθητής μπορεί να επιλέξει ποικίλες εξειδικεύσεις. Τα περισσότερα από αυτά χωρίζονται σε κλάδους εξειδίκευσης στο δεύτερο και τρίτο έτος, ενώ το πρώτο έτος αποτελεί τον εθνικό κορμό των σπουδών. Οι εξειδικεύσεις επι-λέγονται από τους δήμους ανάλογα με τις τοπικές ανάγκες.
         Αν τα ενδιαφέροντα κάποιου μαθητή δεν αντιστοιχούν σε ένα από τα παραπάνω εθνικά προγράμματα, είναι εφικτή η παρακολούθηση συνδυασμού μαθημάτων από διαφορετικά προγράμματα. Ο μαθητής υποχρεούται να παρακολουθήσει τα 8 βασικά μαθήματα και κατόπιν μπορεί να απευθυνθεί σε οποιονδήποτε δήμο ή φορέα και να καταρτίσει ο ίδιος ένα εξατομικευμένο κύκλο σπουδών. Η ευελιξία είναι συνάρτηση του τεράστιου αριθμού συνδυασμών που μπορούν να γίνουν.
           Παράλληλα λειτουργούν ατομικά προγράμματα σπουδών για μαθητές που υστερούν στα σουηδικά, είχαν χαμηλή μαθησιακή επίδοση κατά τη βασική εκπαίδευση ή οι ανάγκες τους δεν καλύπτονταν από τα εθνικά προγράμματα σπουδών. Τα ατομικά προγράμματα έχουν υποστηρικτικό χαρακτήρα και ποικίλουν όσον αφορά το περιεχόμενο και τη διάρκεια. Υπάρχει ακόμη περίπτωση η επαγγελματική μαθητεία και η πρακτική άσκηση να αναγνωριστεί ως μέρος του προγράμματος σπουδών.
       Σε πιλοτική φάση βρίσκεται η προσπάθεια διασύνδεσης των λυκειακών σπουδών με την αγορά εργασίας. Η βιομηχανία και οι επιχειρήσεις μπορούν να συνδιαμορφώνουν το αναλυτικό πρόγραμμα, να απασχολούν και να εκπαιδεύουν μαθητές μέσω ενός τριμερούς συμβολαίου ανάμεσα στο μαθητή, το λύκειο και την επιχείρηση. Τα 8 βασικά μαθήματα παραμένουν σταθερά, ενώ η ολοκλήρωση αυτού του προγράμματος παρέχει τη δυνατότητα εισαγωγής σε ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα.
Η οργάνωση, χρηματοδότηση και λειτουργία των σχολείων είναι ευθύνη των δήμων, αν και προβλέπεται η λειτουργία ιδιωτικών λυκείων. Ο αριθμός των μαθητών σε μία τάξη δεν μπορεί να υπερβαίνει τους 30. Η διάρκεια του σχολικού έτους δεν μπορεί να είναι λιγότερη από 178 μέρες, ενώ προβλέπονται 12 μέρες διακοπών.

        Αρχές της λυκειακής εκπαίδευσης είναι η παροχή γνώσεων, προτύπων, αξιών, υπευθυνότητας, επιλογών και ενσωμάτωση στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Τα αναλυτικά προγράμματα συμπληρώνονται από τους επιμέρους στόχους των προγραμμάτων. Σ' αυτά προσδιορίζεται το ελάχιστο ποσό γνώσης που πρέπει να αποκτηθεί, για να θεωρηθεί επιτυχής η διδασκαλία τους.
         Τα αναλυτικά προγράμματα για τα 8 βασικά μαθήματα αναπτύσσονται από το κράτος, ενώ το εθνικό συμβούλιο για την εκπαίδευση καθορίζει τους επιμέρους οδηγούς σπουδών για το κάθε πρόγραμμα. Ο σχολικός διοικητής παίρνει όλες τις αποφάσεις για τα τοπικά προγράμματα σπουδών. Τα 8 βασικά μαθήματα είναι: σουηδικά, αγγλικά, μαθηματικά, αγωγή του πολίτη, γυμναστική, θρησκευτικά, αισθητική αγωγή και θετικές επιστήμες.
         Η αξιολόγηση είναι ευθύνη του σχολείου και είναι συνεχής. Η βαθμολογία δίνεται με την ολοκλήρωση ενός κύκλου και όχι για κάθε μάθημα ξεχωριστά. Η κλίμακα βαθμολόγησης είναι τετραβάθμια: «κάτω από τη βάση», «καλώς», «λίαν καλώς» και «άριστα». Απαγορεύονται οι συγκρί-σεις μεταξύ μαθητών. Τα κριτήρια βαθμολόγησης αναφέρονται μέσα στα αναλυτικά προγράμματα και σταθμισμένες δοκιμασίες υπάρχουν για τα περισσότερα μαθήματα. Η τάση είναι να εισαχθούν αυστηρότερες διαδικασίες αξιολόγησης. Υπεύθυνοι για τις σπουδές είναι σε γενικές γραμμές οι διευθυντές των σχολείων, οι οποίοι πρέπει να διασφαλίσουν την παροχή επαρκούς επαγγελματικού προσανατολισμού σε όλους τους μαθητές. Είναι εμφανές ότι η σύνδεση με την αγορά εργασίας αποτελεί βασική αρχή των λυκειακών σπουδών. Το 74% των μαθητών ολοκληρώνει τις σπουδές αυ-τές, ενώ το 45% των αποφοίτων εισάγεται στη τριτοβάθμια εκπαίδευση.
epapanis.blogspot.gr

Σάββατο 2 Μαρτίου 2013

Η εξουσία μετακόμισε στους νέους!

       Ο «παλιός τρόπος» απέθανε! Η «δημιουργική ανατροπή» του συστήματος αποτελεί μονόδρομο, χάρη στα νέα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα οποία μεταβιβάζουν εξουσίες από την κορυφή στους πολίτες και κυρίως στους νέους. Όμως, οι πολιτικοί δεν το έχουν ακόμη αντιληφθεί και θα το πληρώσουν ακριβά.
      Αυτό υποστηρίζει ο «στρατηγός» των προεκλογικών εκστρατειών των Δημοκρατικών στις ΗΠΑ, κ. Τζο Τρίπι, ο οποίος επισημαίνει ότι τα social media ανατρέπουν την κυριαρχία της πολιτικής και των ΜΜΕ και μεταφέρουν πρωτοφανή ισχύ στη νεολαία, υποστηρίζοντας ότι ζούμε εποχές ανατροπής, αντίστοιχες με την Αναγέννηση και την Βιομηχανική Επανάσταση.
        «Αυτό που βλέπουμε πλέον είναι μία μαζική μεταβίβαση εξουσιών στην κοινωνική βάση, καθώς με τα social media η δύναμη περνάει στα χέρια των ανθρώπων. Η εξουσία μετακόμισε! Αυτό το βλέπουμε στην Αίγυπτο και αλλού. Στις ΗΠΑ ο Ομπάμα έριξε τους Κλίντον, στους οποίους και ανήκε το κόμμα. Εάν ρωτούσες τα "αφεντικά" του κόμματος, ο Ομπάμα δεν ήταν καλή επιλογή. Όμως, ο κόσμος και τα social media νίκησαν το κομματικό κατεστημένο και πέταξαν έξω τους εκπροσώπους του. Οι Κλίντον έχασαν, διότι πίστευαν ότι ο "παλιός τρόπος" έπιανε. Όμως, δεν δουλεύει και δεν θα ξαναδουλέψει!»σημειώνει.
       «Η ικανότητα των ανθρώπων να διανέμουν την πληροφορία είναι εξαιρετικά μεγάλη. Το κόμμα που θα το καταλάβει αυτό σε κάθε δημοκρατία, θα είναι έτη φωτός πιο μπροστά. Όταν μείνεις πίσω σε ένα δικτυωμένο περιβάλλον, είναι σχεδόν αδύνατον να πάρεις προβάδισμα» τονίζει. «Μία νέα γενιά αντιλαμβάνεται πια τα πράγματα διαφορετικά, αναλαμβάνει τα ηνία της κοινωνίας κι εμπιστεύεται τις αναδυόμενες κοινότητες του διαδικτύου. Και αυτό είναι μόλις η αρχή» λέει ο κ. Τρίπι.

        «Αυτή η ανατροπή πρέπει να συμβεί και συμβαίνει, φέρνοντας και το τέλος των παλιών ΜΜΕ» υπογραμμίζει και συμπληρώνει ότι όλα ανατρέπονται, αφού το διαδίκτυο απαιτεί αυθεντικότητα. «Οι νέοι το καταλαβαίνουν αυτό κι έχουν ενδυναμωθεί από τη νέα κατάσταση. Ζούμε μία εποχή αντίστοιχη με εκείνη που ακολούθησε την δημιουργία του Τύπου, προκαλώντας επαναστάσεις και την Αναγέννηση. Το ίδιο συμβαίνει και τώρα!» συμπληρώνει.
        Και καταλήγοντας ο κ. Τρίπι, υπογραμμίζει: «Οποιοσδήποτε μπορεί να ξεκινήσει μία επανάσταση με τα σωστά μέσα. Και όταν οι πολιτικοί δεν το καταλαβαίνουν, τότε ξεκινά η ανατροπή. Αυτό βλέπουμε και στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες».
www.tovima.gr

Σάββατο 23 Φεβρουαρίου 2013

Περιορίζονται ακόμη περισσότερες οι ευκαιρίες των γυναικών στο Ιράν !

    Η γιαγιά μου ήταν μία από τις πρώτες γυναίκες που σπούδασαν μαθηματικά και φυσική στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης. Όταν αποφοίτησε, το 1905, το πανεπιστήμιο τής απένειμε ανώτατη τιμητική διάκριση, που όμοιά της δεν είχε λάβει καμία άλλη γυναίκα.
        Πάνω από έναν αιώνα μετά, θα υπέθετε κανείς ότι πλέον έχουμε ξεπεράσει την πεποίθηση ότι οι γυναίκες δεν έχουν θέση στην ανώτατη εκπαίδευση, ανεξαρτήτως επιστημονικού πεδίου. Είναι λοιπόν ιδιαίτερα δυσάρεστο το γεγονός ότι πάνω από 30 ιρανικά πανεπιστήμια απέκλεισαν τις φοιτήτριές τους από περισσότερα από 70 μαθήματα, από μηχανολογία, πυρηνική φυσική και πληροφορική έως αγγλική λογοτεχνία, αρχαιολογία και επιχειρηματικότητα.
        Σύμφωνα με την Σιρίν Εμπαντί, ιρανή δικηγόρο και ακτιβίστρια υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων βραβευμένη με Νομπέλ Ειρήνης, οι απαγορεύσεις αυτές αποτελούν μέρος κυβερνητικής πολιτικής που έχει στόχο να περιορίσει τις ευκαιρίες των γυναικών στη δημόσια σφαίρα.
         Η ειρωνεία είναι ότι, σύμφωνα με την UNESCO, το Ιράν διαθέτει παγκοσμίως την υψηλότερη αναλογία φοιτητριών/φοιτητών. Τον περασμένο χρόνο, οι γυναίκες αποτελούσαν το 60% των συνολικών φοιτητών που πέτυχαν στις πανεπιστημιακές εξετάσεις και μάλιστα διακρίθηκαν σε επιστήμες που παραδοσιακά θεωρούνται ανδροκρατούμενες, όπως η μηχανολογία.
        Μπορεί να είναι η ίδια η επιτυχία των φοιτητριών ή και ο ρόλος των μορφωμένων γυναικών που αντιτάσσονται στο θεοκρατικό χαρακτήρα του Ιράν που έκανε την κυβέρνηση να θέλει αντιστρέψει την τάση αυτή. Πλέον, γυναίκες όπως η Νουσίν, φοιτήτρια από την Εσφαχάν, η οποία δήλωσε στο BBC ότι θέλει να γίνει μηχανολόγος μηχανικός, δεν είναι σε θέση να εκπληρώσουν τις φιλοδοξίες τους, παρά τις υψηλές επιδόσεις τους στις εισαγωγικές εξετάσεις.
       Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι η ιδέα της ισότητας των φύλων αποτελεί μία συγκεκριμένη πολιτισμική θεώρηση των πραγμάτων και ότι εμείς οι Δυτικοί θα πρέπει να πάψουμε να προσπαθούμε να την επιβάλουμε στις άλλες κουλτούρες.

  Πράγματι, τα ισλαμικά κείμενα προβάλλουν ποικιλοτρόπως την υπεροχή του άνδρα έναντι της γυναίκας. Το ίδιο όμως θα μπορούσε να ισχυρισθεί κανείς ότι ακριβώς το ίδιο συμβαίνει και στην περίπτωση των χριστιανικών και εβραϊκών ιερών κειμένων. Το δικαίωμα στην εκπαίδευση, άνευ διακρίσεων, διαφυλάσσεται από πληθώρα διεθνών διακηρύξεων και συμφώνων, όπως η Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, την οποία έχουν υπογράψει σχεδόν όλες οι χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Ιράν.
         Οι διακρίσεις κατά των γυναικών αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου φάσματος προκαταλήψεων στο Ιράν, ιδίως ενάντια σε όσους δεν είναι ούτε μουσουλμάνοι, ούτε μέλη κάποιας εκ των τριών μειονοτικών θρησκειών (Ζοροαστριανισμός, Ιουδαϊσμός, Χριστιανισμός) που αναγνωρίζονται στο Ιρανικό Σύνταγμα. Επί παραδείγματι, για να εγγραφεί κανείς στο πανεπιστήμιο, πρέπει να δηλώσει μία από τις τέσσερις αναγνωρισμένες αυτές θρησκείες. Άθεοι, αγνωστικιστές, αλλόθρησκοι ή αλλόδοξοι δεν γίνονται δεκτοί.
       Φανταστείτε πώς θα αντιδρούσαμε εάν κάποιος προσπαθούσε να δικαιολογήσει φυλετικές διακρίσεις, υποστηρίζοντας ότι είναι λάθος να επιβάλεις την κουλτούρα σου στους άλλους. Αυτή ήταν άλλωστε για πολλά χρόνια η «κουλτούρα» ορισμένων περιοχών των ΗΠΑ, όπου άνθρωποι αφρικανικής καταγωγής έπρεπε να κάθονται στο πίσω μέρος του λεωφορείου και να πηγαίνουν σε ξεχωριστά σχολεία, νοσοκομεία και πανεπιστήμια.
        Αυτή ήταν η «κουλτούρα» και της Νοτίου Αφρικής του Απαρτχάιντ, όπου οι μαύροι έπρεπε να ζουν χωριστά από τους λευκούς και να λαμβάνουν ξεχωριστή και κατώτερης ποιότητας εκπαίδευση.
           Το ίδιο συμβαίνει και στο Ιράν. Οι δεσποτικοί ηγέτες του είναι όλοι άνδρες και μουσουλμάνοι. Ο πνευματικός ηγέτης της χώρας Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ ζήτησε το 2009 «ισλαμοποίηση» των πανεπιστημίων, η οποία οδήγησε σε αλλαγή του κύκλου σπουδών και αντικατάσταση ορισμένων ακαδημαϊκών με πιο συντηρητικούς καθηγητές. Πριν από δύο μήνες, ο Χαμενεΐ δήλωσε ότι οι Ιρανοί θα έπρεπε να επιστρέψουν στις παραδοσιακές τους αξίες και να κάνουν περισσότερα παιδιά - σαφής υπαινιγμός για το ρόλο των γυναικών.
        Οι διεθνείς κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στο Ιράν επιδιώκουν να εμποδίσουν την κατασκευή πυρηνικών όπλων από το καθεστώς, όμως όχι και να το πείσουν να θέσει τέρμα στις διακρίσεις εναντίον των γυναικών ή των θρησκευτικών πεποιθήσεων. Δεν γίνεται μποϊκοτάζ στα ιρανικά πανεπιστήμια, ούτε και στα υπόλοιπα προϊόντα της χώρας, όπως συνέβαινε με εκείνα της Νοτίου Αφρικής του Απαρτχάιντ. Φαίνεται λοιπόν ότι είμαστε πιο ανεκτικοί απέναντι στις διακρίσεις βάσει φύλου και θρησκείας, από ό,τι στις φυλετικές και εθνικές διακρίσεις.
          Ίσως μπορούμε να δεχθούμε πιο εύκολα ότι οι βιολογικές διαφορές ανδρών και γυναικών είναι ανάλογες της θέσης που έχουν στην κοινωνία. Υπάρχουν τέτοιες διαφορές και δεν είναι μόνο σωματικές. Το γεγονός ότι μπορεί να υπάρχουν περισσότεροι άνδρες μηχανικοί από ό,τι γυναίκες δεν είναι απαραίτητα αποτέλεσμα διακρίσεων κατά των γυναικών. Μπορεί απλώς να επέλεξαν το επάγγελμα αυτό περισσότεροι άνδρες από ό,τι γυναίκες.
        Ωστόσο, αυτό το ζήτημα είναι εντελώς διαφορετικό από εκείνο των γυναικών οι οποίες, ενώ επιθυμούν να γίνουν μηχανικοί και διαθέτουν όλα τα προσόντα να σπουδάσουν μηχανολογία, στερούνται την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν το όνειρό τους. Αποκλείοντας τις γυναίκες από μαθήματα που είναι ανοικτά για τους άνδρες, το Ιράν προβαίνει σε διακρίσεις αντίστοιχες και εξίσου καταδικαστέες με τις ρατσιστικές.
Πίτερ Σίνγκερ,καθηγητής Βιοηθικής στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον/tovima.gr

Παρασκευή 15 Φεβρουαρίου 2013

Το συγκλονιστικό σχολείο της γέφυρας

          Ένας αθέατος ήρωας του καιρού, μαζεύει κάθε μέρα τα παιδιά μιας παραγκούπολης και τα μαθαίνει γράμματα, κάτω από μια γέφυρα στην Ινδία.
          Στο Νέο Δελχί, κάτω από μια γέφυρα του metro, συντελείται καθημερινά ένα μικρό θαύμα. Γύρω στα 70 παιδιά, από τις γειτονικές παραγκουπόλεις, παρακολουθούν μαθήματα στο υπαίθριο σχολείο που έχει στήσει εκεί ένας αφανής ήρωας: Ο 40χρονος Rajesh Kumar Sharma. Πατέρας τριών παιδιών και ο ίδιος ο Sharma, υποχρεώθηκε λόγω οικονομικών προβλημάτων να παρατήσει το Κολλέγιο, όπου σπούδαζε. Και όπως παρατήρησε για τι ίδιο ακριβώς συνέβαινε με πολλά παιδιά στην περιοχή. Δεν πήγαιναν σχολείο, γιατί οι οικογένειές τους δεν το άντεχαν οικονομικά.
        «Όποτε περνούσα από την περιοχή, έβλεπα παιδιά να χασομεράνε από εδώ κι από 'κει, σπαταλώντας το χρόνο τους» είπε ο ίδιος, εξηγώντας πώς ξεκίνησε το όλο εγχείρημα. Σκέφτηκε λοιπόν να δημιουργήσει ένα δωρεάν σχολείο. Και επειδή δεν είχε καν την οικονομική δυνατότητα να χτίσει – ή έστω να νοικιάσει – ένα μέρος, για να κάνει μάθημα, έβαψε δύο τοίχους μαύρους για να τους χρησιμοποιήσει σαν πίνακα της τάξης και άρχισε να διδάσκει κάτω από μια γέφυρα.
         Παράλληλα, προσπάθησε να πείσει τους εργάτες και τους αγρότες της περιοχής, να επιτρέψουν στα παιδιά τους να παρακολουθήσουν τα μαθήματα, αντί να δουλεύουν, για να συμπληρώσουν το οικογενειακό εισόδημα. Και πράγματι. Σύντομα, άρχισαν να καταφθάνουν στο «υπαίθριο σχολείο» παιδιά που υπό άλλες συνθήκες θα δούλευαν από εδώ και από κει, χωρίς να έχουν την παραμικρή τύχη να ξεφύγουν από την προδιαγεγραμμένη μοίρα της φτώχειας.

        Πλέον ο «καλός σαμαρείτης της εκπαίδευσης» δεν είναι μόνος. Τον βοηθάει και ο Laxmi Chandra, ένας μεταπτυχιακός φοιτητής. «Δεν παίρνω καν απουσίες», λέει ο Chandra. «Στα παιδιά αρέσει να έρχονται εδώ, γιατί δεν υπάρχουν οι περιορισμοί των κανονικών σχολείων και θέλουμε να το κρατήσουμε έτσι» Ο εμπνευστής του σχολείου της γέφυρας, θεωρεί ότι το μεγαλύτερό του επίτευγμα, είναι η αλλαγή νοοτροπίας στους γονείς, ότι δηλαδή τους έπεισε να επενδύσουν στη μόρφωση των παιδιών τους, γιατί έτσι μπορούν να τους προσφέρουν μια καλύτερη μοίρα.
      «Ο δάσκαλός μας, μας λέει πως για να αντιμετωπίσεις τη φτώχεια, πρέπει να ανοίγεις το μυαλό σου και αυτό γίνεται μόνο με τη μόρφωση», είπε στην τοπική εφημερίδα ένας 15χρονος μαθητής του Sharma.
    lifo.gr

Δευτέρα 11 Φεβρουαρίου 2013

Aκραία «λύση» για ακραία προβλήματα η επαναφορά της θανατικής ποινής στην Ελλάδα

    Παρασκευή 25 Αυγούστου. Ο 27χρονος ηλεκτρολόγος Βασίλης Λυμπέρης εξομολογείται σε ιερέα. Εξετάζεται από γιατρό και αποδεικνύεται ότι είναι υγιής. Τρώει το φαγητό της ημέρας στη φυλακή και μεταφέρεται από τις φυλακές Αλικαρνασσού στο γειτονικό πεδίο βολής με μια πομπή πέντε αυτοκινήτων.

     Τον ρωτούν αν έχει κάποια τελευταία επιθυμία και απαντά αρνητικά. Δώδεκα φαντάροι στέκονται απέναντί του. Οι μισοί έχουν άσφαιρα πυρά, οι άλλοι μισοί κανονικά.Ο νόμος ορίζει ότι καμία εκτέλεση δεν μπορεί να γίνει πριν από το χάραμα κι έτσι, μόλις βγει ο ήλιος, δίνεται η εντολή. Ο καταδικασμένος σε θάνατο πέφτει νεκρός.
     Λίγους μήνες πριν, τον Ιανουάριο του 1972, είχε βάλει φωτιά στο σπίτι του στο Χαλάνδρι, σκοτώνοντας γυναίκα, πεθερά και τα δύο παιδιά του. Την επόμενη ημέρα, οι εφημερίδες, λογοκριμένες από τη χούντα, γράφουν τυπικά τις λεπτομέρειες, στις πίσω σελίδες.
          Ξημέρωνε Παρασκευή 25 Αυγούστου του 1972, όταν το ελληνικό κράτος αφαιρούσε για τελευταία φορά, με επίσημη εντολή του, τη ζωή ενός ανθρώπου. Η θανατική ποινή δεν εφαρμόστηκε ποτέ ξανά. Καταργήθηκε με νόμο το 1994 και συνταγματικά το 2001.Αυτή τη στιγμή, 58 έθνη σε όλον τον κόσμο εφαρμόζουν τη θανατική ποινή. Η Διεθνής Αμνηστία ανακοινώνει ότι ο αριθμός θα μειώνεται διαρκώς. Στην Αμερική, 21 Πολιτείες την έχουν καταργήσει και ο αριθμός των εκτελέσεων μειώνεται σταδιακά.
     Η λογική των υπέρμαχων είναι κάπως αόριστη: «Ο φόβος μειώνει τις πιθανότητες επανάληψης των εγκλημάτων». Η στατιστική έχει άλλη άποψη, αφού, για παράδειγμα, στις ΗΠΑ η εγκληματικότητα είναι έξι φορές μεγαλύτερη αναλογικά από ό,τι στη Βρετανία ή στην Αυστραλία, όπου δεν υφίσταται η τιμωρία της θανατικής ποινής. Στο Τέξας, μία από τις πιο αιμοδιψείς Πολιτείες, τα ποσοστά δολοφονιών είναι διπλάσια από το Γουισκόνσιν, στο οποίο δεν εφαρμόζεται η ποινή.    
   Τα κύρια επιχειρήματα υπέρ της επαναφοράς της θανατικής ποινής είναι τα εξής:
   Πρώτον, η επιβολή και εκτέλεση της θανατικής ποινής θα έχει αποτρεπτικές συνέπειες. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα σταματήσουν οι δολοφονίες, αλλά είναι αναμενόμενο ότι θα μειωθούν. Ωστόσο, στη Γαλλία, στο διάστημα 1970-1980, προ της κατάργησης της θανατικής ποινής έγιναν πέντε δολοφονίες ανηλίκων, ενώ μετά την κατάργηση, στο διάστημα 1984-1993, οι δολοφονίες ανηλίκων αυξήθηκαν σε 84, δηλαδή αυξήθηκαν κατά δεκαεφτά φορές!
   Δεύτερον, έχει αποδειχθεί ότι δολοφόνοι που δεν εκτελέστηκαν μετά την καταδίκη τους, επανέλαβαν το έγκλημα μέσα στη φυλακή ή έξω. Είναι γνωστή περίπτωση του Τζακ Αμποτ, συγγραφέα του έργου In the Belly of the Beast και δολοφόνου δύο ανθρώπων, του δεύτερου δύο εβδομάδες μετά την έξοδό του από τη φυλακή, όπου είχε εγκλεισθεί για τον πρώτο φόνο.
   Τρίτον, η ποινή δεν επιβάλλεται μόνο, για να αποτρέψει την επανάληψη της πράξης, αλλά ταυτόχρονα, για να αποδοθεί δικαιοσύνη και να αποκατασταθεί η ισορροπία στην ψυχή όσων υπέφεραν από το έγκλημα. Σε πολλές περιπτώσεις μόνο η θανατική ποινή μπορεί να αποδώσει δικαιοσύνη.
   Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν δύο σοβαρά επιχειρήματα για την κατάργηση της θανατικής ποινής, γενικά, και συνεπώς τη μη επαναφορά της στην πατρίδα μας.
   Το πρώτο επιχείρημα είναι ότι υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο δικαστικής πλάνης και συνεπώς η δυνατότητα επιβολής θανατικής ποινής αποτελεί έναν επικίνδυνο μηχανισμό νόμιμης εκτέλεσης αθώων. Το επιχείρημα αυτό είναι πράγματι ισχυρό. Υπάρχουν όμως αντεπιχειρήματα, όπως, π.χ., ότι σε πολλές περιπτώσεις ο δολοφόνος ομολογεί ή ότι υπάρχουν αδιάσειστα και επιστημονικά αδιάψευστα στοιχεία ή ακόμη ότι μπορεί να απαιτείται η παρέλευση εύλογου χρόνου μεταξύ καταδίκης και εκτέλεσης.

   Το δεύτερο επιχείρημα υπέρ της μη επαναφοράς της θανατικής ποινής είναι ότι η θεσμοθέτηση του θανάτου αποτελεί αδιανόητη, για την εποχή μας, προσβολή του πολιτισμού. Είναι φυσικό και αναμενόμενο οι άνθρωποι να πεθαίνουν λόγω γήρατος, λόγω ασθενειών ή εξαιτίας ατυχημάτων, αλλά είναι παράλογο για μια κοινωνία, ως συλλογική οντότητα, να θεσμοθετεί τον θάνατο. Μια απάντηση στο επιχείρημα αυτό είναι ότι η κοινωνία οφείλει να προστατεύει τα μέλη της ακόμη και όταν αυτό απαιτεί τον θάνατο ορισμένων και κυρίως, όταν οι εγκληματίες, ηθικοί και φυσικοί αυτουργοί, είναι σε πλήρη γνώση του τι κάνουν, σχεδιάζουν και εκτελούν εν ψυχρώ τις εγκληματικές πράξεις τους σε βάρος ανύποπτων, αδύναμων, ανήλικων και απροστάτευτων ατόμων.
     Η συζήτηση στην Ελλάδα για την επαναφορά της θανατικής ποινής έχει φουντώσει, κυρίως από το περασμένο καλοκαίρι και το ανατριχιαστικό έγκλημα της Πάρου. Είναι ίσως λογική η εξίσωση: εγκληματικότητα, αδυναμία ελέγχου, λαϊκισμός και στο τέλος ακραίες «λύσεις» για ακραία προβλήματα και ακόμη πιο ακραία ακροατήρια.
     Ποιος, όμως, πιστεύει ότι στην Ελλάδα του πανικού, στην Ελλάδα του 2013, στην Ελλάδα, όπου όλοι γρυλίζουν και μυρίζουν αίμα, μιλούν για κρεμάλες, στην Ελλάδα, όπου το μίσος τείνει να γίνει επίσημος θεσμός, υπάρχει καθαρό μυαλό, δικαιοσύνη και εμπιστοσύνη στις αρχές για μια δίκαιη εκτέλεση; Προφανώς κανείς λογικός άνθρωπος που παρακολουθεί την επικαιρότητα, τις περίεργες δικαστικές αποφάσεις, το μπλέξιμο της εκτελεστικής και της δικαστικής εξουσίας.
     Μια πιο προσεκτική ματιά δείχνει πως σύμφωνα με το άρθρο 2 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, «Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στη ζωή. Κανείς δεν μπορεί να καταδικαστεί στην ποινή του θανάτου, ούτε να εκτελεστεί». Είναι μία από τις προϋποθέσεις, για να είμαστε στην Ευρώπη.Οπότε, κάθε εντυπωσιοθηρική και  επικίνδυνη δήλωση υπέρ της επαναφοράς της θανατικής ποινής στην Ελλάδα είναι ανούσια σαν ένας πυροβολισμός με άσφαιρα. Μοιάζει με λάδι στη φωτιά από ανθρώπους που θα πληρώνονται, για να τη σβήνουν.
tovima.gr

Τετάρτη 6 Φεβρουαρίου 2013

Περί αξιολόγησης

      Με αφορμή την κατάθεση για διαβούλευση του προσχεδίου του Π.Δ. για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, θεωρούμε σκόπιμη την κατάθεση των παρακάτω προβληματισμών:
Α) Αρχικά, επί της αρχής, θεωρούμε απαράδεκτη την αξιολόγηση με τα ίδια κριτήρια των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων, καθώς είναι προφανές ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές στόχων ανάμεσα στην πρωτοβάθμια και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση-στην υποχρεωτική και προαιρετική- όπως και διαφορές στην ηλικία των παιδιών, τα ενδιαφέροντά τους και τη δομή του σχολικού προγράμματος.
Β)Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα, ιδιαίτερη βαρύτητα για τη θετική αξιολόγηση του εκπαιδευτικού φαίνεται να έχει η συμμετοχή του σε προγράμματα (π.χ. Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας κ.ά.). Θεωρούμε ότι, αν τελικά εφαρμοστεί κάτι τέτοιο, αδικούνται κατάφωρα οι καθηγητές Λυκείου και ιδιαίτερα όσοι διδάσκουν τα μαθήματα κατεύθυνσης και τα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα. Οι συγκεκριμένοι εκπαιδευτικοί επιτελούν έργο αυξημένης ευθύνης, υφίστανται ιδιαίτερη πίεση καθ’όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους, αφιερώνουν πολύ χρόνο για την προετοιμασία του εκπαιδευτικού τους έργου και, ως εκ τούτου δεν έχουν χρόνο για τη συμμετοχή τους σε προγράμματα.
       Επιπλέον, σύμφωνα με τη συνήθη πρακτική, προγράμματα αναλαμβάνουν συνήθως εκπαιδευτικοί που δεν έχουν τη δυνατότητα συμπλήρωσης ωραρίου με μαθήματα της ειδικότητάς τους. Επομένως, συχνά, ακόμη κι αν κάποιος εκπαιδευτικός που συμπληρώνει ωράριο με τα μαθήματα ειδικότητας επιθυμεί να αναλάβει πρόγραμμα, αυτό δεν είναι πάντοτε εφικτό. Κρίνουμε, λοιπόν, ότι είναι κατάφωρα άδικο να αξιολογούνται με εκ προοιμίου τιμωρητική διάθεση οι εκπαιδευτικοί που αναλαμβάνουν την πιο αγχογόνα διαδικασία της σχολικής ζωής, την προετοιμασία-γνωστική και ψυχολογική-των μαθητών για τις πανελλαδικές εξετάσεις κι όσοι εστιάζουν στα μαθήματα της ειδικότητάς τους, δεδομένου ότι το εκπαιδευτικό έργο είναι κατεξοχήν διδακτικό και παιδαγωγικό.

Γ)Άδικη θεωρούμε, επίσης, τη σχετική πρόβλεψη για την κατάταξη των εκπαιδευτικών σε κατηγορίες διδακτικής επάρκειας. Στο συγκεκριμένο άρθρο αναφέρεται ότι κριτήριο για την κατάταξη του εκπαιδευτικού στην κατηγορία «πολύ καλός» είναι και η φοίτησή του σε ΣΕΛΕΤΕ και ΣΕΛΔΕ. Το μέτρο αδικεί προφανέστατα τους νεότερους εκπαιδευτικούς, αφενός γιατί κανένας από αυτούς δεν είχε τη δυνατότητα να φοιτήσει σε ΣΕΛΕΤΕ, αφετέρου γιατί τα ΠΕΚ, που πέρασαν υποχρεωτικά όλοι οι νέοι συνάδελφοι, αλλά και ο ΑΣΕΠ(άραγε δεν ήταν ενός είδους αξιολόγηση;)δεν αποτελούν κανενός είδους τεκμήριο.
       Κλείνοντας, θέλουμε να επισημάνουμε ότι για να γίνει αποδεκτό οποιοδήποτε σύστημα αξιολόγησης θα πρέπει να πείσει ότι είναι αδιάβλητο, αντικειμενικό και –κυρίως-δίκαιο . Αλλιώς, μιλάμε για ένα ακόμη ισοπεδωτικό και άδικο μέτρο, όπως τα περισσότερα από όσα ζήσαμε τα τελευταία χρόνια, που θα πλήττει και θα τιμωρεί τους συνεπείς και υπεύθυνους εκπαιδευτικούς. Και πιθανόν καθίσταται πιο επίκαιρη από ποτέ η γνωστή ρήση του Αριστοτέλη: «Δεν υπάρχει τίποτε πιο άνισο από την ίση αντιμετώπιση των άνισων».