Σάββατο 24 Νοεμβρίου 2012

Μια σταγόνα ελπίδας μέσα στον ωκεανό της απόγνωσης...

       Στις καλές μέρες όλα μας φαίνονται ρόδινα και στις άσχημες όλα μαύρα. Σχεδόν ποτέ όμως, τα πράγματα δεν είναι, όπως μας φαίνονται, γιατί υπάρχει και η άλλη όψη.Ο μεσαίωνας ήταν μια περίοδος σκότους για τους Ευρωπαίους. Για κάποιους άλλους όμως, μπορεί να ήταν μια περίοδος ακμής. Εξάλλου το Μεσαίωνα ακολούθησε η Αναγέννηση. 
       Προχθές η Ιρλανδία αποτελούσε το οικονομικό θαύμα, χθες κατέρρευσε, σήμερα επιστρέφει. Σήμερα η Ελλάδα παραπαίει, η Γερμανία ανθεί, η Ευρώπη ταλαντεύεται, αύριο όμως; Αναμφισβήτητα, οι μεταρρυθμίσεις άργησαν ή συναντούν ισχυρές αντιστάσεις στη εφαρμογή τους. Σίγουρα, πολλοί συμπολίτες μας δεν έχουν ακόμη συνειδητοποιήσει ότι σημαντικές αλλαγές συμβαίνουν μόνον, όταν ρισκάρουμε και λειτουργούμε εντελώς διαφορετικά απ’ ό,τι συνήθως. Παρ’ όλα αυτά η κρίση έχει αναμφισβήτητα και θετικές συνέπειες για την Ελλάδα.      
            Σύμφωνα με τη EUROSTAT, η άνοδος των ελληνικών εξαγωγών κατά το πρώτο οκτάμηνο του 2012 ανήλθε στο 11%, ενώ και οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά 13%. Το εμπορικό ισοζύγιο προσφέρει ένδειξη βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας ανάμεσα στις οικονομίες της ευρωζώνης. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση ''Doing Business'' της Παγκόσμιας Τράπεζας που ''βαθμολογεί'' 185 χώρες σε 10 τομείς ( έναρξη μιας επιχείρησης, ηλεκτροδότηση της, εφαρμογή των συμβάσεων, απαιτούμενο χρόνο για οικοδομική άδεια, διαδικασίες για εξυγίανση, διαφάνεια και προστασία των επενδυτών κ.α), μέσα στον τελευταίο χρόνο η Ελλάδα ''ανέβηκε'' 22 θέσεις προς την κορυφή, «πιάνοντας» την 78η θέση, με αποτέλεσμα να είναι μεταξύ των 10 χωρών παγκοσμίως που έχουν παρουσιάσει βελτίωση στις επιχειρηματικές συνθήκες. Πέρυσι τέτοια εποχή ήταν στην 100η θέση.
               Μετά τις εκλογικές αναμετρήσεις του 2012 εμφανίζεται σταθερή και ικανοποιητική επιστροφή των τραπεζικών καταθέσεων. Το τελευταίο κύμα της μετανάστευσης αρχίζει σιγά – σιγά να στέλνει πίσω στην πατρίδα χρήματα, ενώ άρχισαν να εμφανίζονται Έλληνες της διασποράς που επιστρέφουν, αλλά και μη Έλληνες που τώρα βρίσκουν την Ελλάδα πιο ελκυστική και επιθυμούν να εγκατασταθούν και να επενδύσουν στη χώρα μας. Στο επιχειρηματικό επίπεδο, η πρόσφατη συμφωνία της κινεζικής COSCO στον Πειραιά, -για την οποία είχαμε δεχθεί σφοδρή κριτική και λυσσαλέα αντίσταση-, με τη Hewlett Packard και την ΤΡΕΝΟΣΕ και η απόφαση της UNILEVER-ΕΛΑΙΣ για παραγωγή 110 νέων προϊόντων στην Ελλάδα, αποτελούν ενδείξεις. Ομοίως με τη Friesland. Μόνον στον τομέα της υγείας εξοικονομήθηκε €1δις και αναμένεται νέα εξοικονόμηση €800εκ. μέχρι το 2014, ελέγχοντας επιτέλους την υπερσυνταγογράφηση και την απάτη. Τα νοσοκομεία άρχισαν να υποβάλλουν ισολογισμούς.
               Αλλά και οι καθημερινές συνήθειες αλλάζουν. Η χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς αυξήθηκε κατά 20-30%. Οι άνθρωποι περπατάμε περισσότερο, χρησιμοποιούμε ποδήλατο, ανεβαίνουμε περισσότερα άτομα σε κάθε αυτοκίνητο, τη χρήση των οποίων μειώσαμε. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα λιγότερους νεκρούς και τραυματίες σε τροχαία, κάθετη πτώση στα εισαγόμενα ακριβά καταναλωτικά προϊόντα, περιορισμός της τάσης επίδειξης και των πολυδάπανων ταξιδιών αναψυχής, χωρίς ουσία και ποιότητα, ενώ ελαχιστοποιήσαμε τα περιττά.Έκλεισε μεγάλος αριθμός κέντρων χυδαίας διασκέδασης και εξορθολογίσαμε την καθημερινή μας συμπεριφορά.

         Οι αιρετοί κάθε είδους, όπως και οι δημόσιες δαπάνες ελέγχονται πολύ πιο προσεκτικά. Τα  κρούσματα διαφθοράς αρχίζουν να τιμωρούνται, στοχοθετούμε όσους παραμένουν αργόμισθοι στο δημόσιο, ενώ απατεώνες συνταξιούχοι, ανάπηροι κ.λπ., προνόμια συντεχνιών διαρρηγνύονται. Διαμορφώνουμε σταδιακά συνείδηση φορολογούμενου και ταυτόχρονα μαθαίνουμε να ελέγχουμε την εξουσία και όχι να την προσεταιριζόμαστε δι’ ίδιον όφελος, όπως στο παρελθόν. Είναι άραγε επιλήψιμα ή μήπως αμελητέα όλα αυτά;
               Πιστεύει κανείς στα σοβαρά, ότι οτιδήποτε απ’ αυτά θα είχε επιτευχθεί, αν δεν είχε συντρέξει εξωγενώς η οικονομική κρίση; Οι επιπτώσεις της, είναι πράγματι, βαρύτατες προς το παρόν και η έκβαση της αλλαγής φαντάζει αβέβαια. Οι πολιτικοί, οι πολιτικές και η νοοτροπία που μας οδήγησαν εδώ πρέπει να τεθούν πάραυτα στο περιθώριο, τα κατεστημένα κόμματα να διαλυθούν ή να μετασχηματιστούν ολοκληρωτικά. Δεν θα είναι εύκολο, μεταξύ των επίδοξων σωτήρων, των ακραίων και ολοκληρωτικών, των «άφθαρτων» και δήθεν άμομων κομμάτων, να διακρίνουμε εκείνους που πολύ σύντομα δεν θα γίνουν χειρότεροι από εκείνους από τους οποίους τώρα θέλουμε επειγόντως να απαλλαγούμε και δεν θα κινδυνεύσουμε περισσότερο.
               Ας μην ξεχνάμε όμως ότι ακόμη κι όταν όλα φαίνονται να έχουν χαθεί, το μέλλον παραμένει εδώ, κι ανήκει κατά προτεραιότητα σ' εκείνους που το προετοιμάζουν. Αντισταθμίζουμε τα δεινά με περισσότερο νοικοκύρεμα και δημιουργικότητα στα του οίκου μας και με περισσότερη συλλογική συμμετοχή, εθελοντισμό και προσφορά σε όσους μας έχουν περισσότερο ανάγκη. Αυτό δε θα γίνει,  καταστρέφοντας κι αυτά που μας απέμειναν και σίγουρα όχι επενδύοντας στον αλληλοσπαραγμό και στη φαιοκόκκινη αναρχία. Η πιο ακατάλληλη στιγμή για να σταθμίσει κανείς τα υπέρ και τα κατά μιας μετακόμισης είναι ενόσω αυτή διαρκεί. Πήραμε φόρα κι αυτή είναι η πιο μεγάλη μπόρα στην κατηφόρα. Το πιο βαθύ σκοτάδι είναι λίγο πριν αρχίσει το ξημέρωμα. Και η ελπίδα δεν είναι ένα ευσεβής πόθος, προϊόν ενός αφηρημένου συναισθήματος, είναι πάνω απ’ όλα θετική ενέργεια.
Νίκος Γιαννής/www.athensvoice.gr

Τρίτη 20 Νοεμβρίου 2012

Χωρίς σχόλια!

Ανακοίνωση των Πρυτανικών Αρχών για τα γεγονότα της 17ης Νοεμβρίου.

         Η 17η Νοεμβρίου 2012 θα μείνει στην ιστορία του ΑΠΘ σαν μια μελανή κηλίδα. Κι αυτό γιατί φέτος, για πρώτη φορά στα χρονικά, οι Πρυτανικές Αρχές και η Σύγκλητος του ιδρύματος εμποδίστηκαν να ασκήσουν τα νόμιμα καθήκοντά τους και να αποτρέψουν, όπως κάθε χρόνο, τις ακρότητες, τα επεισόδια και την εισβολή της αστυνομίας.
        Η για 8η συνεχή βδομάδα παράνομη κατάληψη του κτιρίου της διοίκησης από ένα σωματείο εργαζομένων που διεκδικεί από το πανεπιστήμιο αιτήματα που αυτό δεν μπορεί εκ των πραγμάτων να ικανοποιήσει, έχει παραλύσει τη λειτουργία του κι έχει καταλύσει το ακαδημαϊκό του άσυλο. Το διαχρονικό και φέτος επίκαιρο όσο ποτέ αίτημα των 70.000 φοιτητών μας για "Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία", απαιτεί την άμεση απομάκρυνση όσων καταχρηστικά και σε βάρος του δημόσιου συμφέροντος παρεμποδίζουν τη λειτουργία του ΑΠΘ και επιβάλλει την επαναφορά του σε τροχιά ομαλότητας και δημιουργίας.
 Οι Πρυτανικές Αρχές

Συμπαράσταση στους άδικα συλληφθέντες φοιτητές του ΑΠΘ

         Οι Πρυτανικές Αρχές του ΑΠΘ με λύπη τους ενημερώνουν ότι η ειρηνική κατά τα άλλα πορεία κατά την επέτειο της 17 Νοέμβρη, σκιάστηκε από θλιβερά γεγονότα που πλήττουν την ακαδημαϊκή κοινότητα. Συγκεκριμένα και με αφορμή βίαια επεισόδια που προκλήθηκαν στο τέλος της πορείας, από ακραίες ομάδες στα όρια του πανεπιστημιακού χώρου, η αστυνομία εισέβαλε σε αυτόν, με σκοπό την καταστολή.       
         Η εισβολή των ΜΑΤ είχε ως αποτέλεσμα να κτυπηθούν και να συλληφθούν και φοιτητές του ΑΠΘ, οι οποίοι δεν είχαν καμία σχέση με τα επεισόδια και οι οποίοι βρίσκονταν εκεί για να προστατέψουν το πανεπιστήμιο από αυτά. Οι Πρυτανικές Αρχές του ΑΠΘ καταγγέλλουν το γεγονός και δηλώνουν ότι θα συμπαρασταθούν στα αθώα θύματα, μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας, με κάθε τρόπο.
 Οι Πρυτανικές Αρχές

Πέμπτη 15 Νοεμβρίου 2012

Παραίτηση από το σύλλογο Δ.Ε.Π. Φιλοσοφικής της Αναπληρώτριας Καθηγήτριας Ιστορίας, Μαρίας Δ. Ευθυμίου

Αξιότιμε κ. Πρόεδρε, αξιότιμα μέλη του Δ.Σ.,
         Με την παρούσα επιστολή, επιθυμώ να δηλώσω την επιθυμία διαγραφής μου από τους καταλόγους των μελών του Συλλόγου Δ.Ε.Π της Σχολής μας, εάν αυτή δεν έχει ήδη γίνει, καθώς, από δεκαπενταετίας και πλέον, έχω, κατά πολύ, απομακρυνθεί από το Σύλλογο, τις δράσεις του και τις στοχεύσεις του.
       Οι τελευταίες αποφάσεις παρατεταμένης απεργίας κατά το μήνα Σεπτέμβριο, της πραγματοποίησης των εξετάσεων -και, μάλιστα, εις διπλούν για όσες είχαν ήδη γίνει!!- της αντίστοιχης μετάθεση,  κατά δεκαπενθήμερο, της έναρξης των μαθημάτων και νέου κύκλου απεργιών για μία ακόμα διαμαρτυρία κατά του «κακού κράτους», με έκαναν να λάβω την τελική μου απόφαση και να καταθέσω την παρούσα επιστολή.
          Η αίσθησή μου είναι ότι εμείς είμαστε –από πολλού – ένας «κακός σύλλογος» που έχει περιχαρακώσει τους στόχους του σε ό, τι πάγιο διέλυε την χώρα μας κατά την τελευταία τριακονταετία: ασταμάτητες απεργίες και «αγωνιστικές κινητοποιήσεις» μονίμως «αγανακτισμένων» «αγωνιζομένων πολιτών» που εκβίαζαν ένα εκβιάσιμο κράτος, προκειμένου να επιτύχουν επιπλέον παροχές και προνόμια, γνωρίζοντας πως τούτο - για την ελεεινή πολιτική του επιβίωση, και μόνον- θα τα παραχωρούσε τελικά (με δανεικά) και, έτσι, ο «ηρωϊκός αγώνας των εργαζομένων» θα εύρισκε «την δικαίωσή του».
         Κεντρικός στόχος του Συλλόγου οι «αγανακτισμένες απεργίες» της κασέτας. Με τα ίδια λόγια. Το ίδιο ύφος. Τις ίδιες μεγαλοστομίες. Την ίδια στιγμή που εξασφαλίζονταν - εξ ίσου «ηρωικά» και περίτεχνα- να μην περικοπεί ο μισθός μας κατά τις περιόδους των μακρόσυρτων απεργιών και στάσεων εργασίας…
         Το Πανεπιστήμιο, η εύρυθμη λειτουργία του, η κανονικότητα, η πληρότητα και η απαιτητικότητα των μαθημάτων, η επαρκής εκπαίδευση των φοιτητών μας, η σοβαρότητα της δουλειάς τους και της δουλειάς μας, η αξιοπρέπεια της δουλειάς μας δεν έχει απασχολήσει το Σύλλογό μας. Αντιθέτως, όλα τα παραπάνω βλάπτονταν και βλάπτονται σοβαρά και καίρια με τις τακτικές απεργίες του, οι οποίες, σε συνδυασμό με τις, εξ ίσου τακτικές, παραδοσιακές καταλήψεις των «φοιτητών» και τις αλλεπάλληλες στάσεις εργασίας και απεργίες των διοικητικών, διαλύουν σταθερά κάθε κανονικότητα του εκπαιδευτικού έργου, απορρυθμίζουν το πρόγραμμα διδασκόντων και διδασκομένων, υποβαθμίζουν την σημασία των μαθημάτων και μετατρέπουν το Πανεπιστήμιο σε θλιβερό εξεταστικό κέντρο του τίποτα.
         Αν ο Σύλλογος είχε αγωνία για το μαθησιακό περιβάλλον της Σχολής και για την αξιοπρέπεια της εργασίας των μελών του θα είχε, προ πολλών ετών, σθεναρά δράσει και συντονίσει τις ενέργειές του ώστε να αντιμετωπιστεί ο ευτελισμός των εξετάσεων από τις αντιγραφές καθώς και ο εξευτελισμός της δουλειάς των διδασκόντων από τους ανήκουστους αριθμούς (όλο και πιο αμαθών)εισερχομένων και από τη μη διαγραφή των «αιωνίων φοιτητών».

      Θα αντιμετώπιζε, φυσικά,την ανισότητα εργασίας σε μία Σχολή, όπου κάποιοι δουλεύουν ελάχιστα, την ώρα που άλλοι, σαν τον Άτλαντα, προσπαθούν, με φόρτο εργασίας απερίγραπτο, να καλύψουν την επιτηδειότητα των μη εργαζομένων συναδέλφων τους,οι οποίοι μη εργαζόμενοι συνάδελφοι είναι - καθόλου τυχαία- πρώτοι ανάμεσα σ’ εκείνους που δίδουν προβιβάσιμους βαθμούς σε γραπτά βαρύτατης αμάθειας (γλωσσικής και ουσιαστικής), κινδυνεύοντας να μετατρέψουν τα πτυχία της Σχολής μας -όπως ήδη έχει συμβεί σε περιφερειακά πανεπιστημιακά τμήματα- σε ένα είδος πανεπιστημιακής Ζακύνθου στην οποία μοιράζονται «πιστοποιητικά τυφλότητας» και όχι πτυχία βαθειάς γνώσης και ουσιαστικής, επιστημονικής, απαιτητικής και συστηματικής μάθησης.

         Αν ο Σύλλογος είχε αγωνία για το μαθησιακό περιβάλλον της Σχολής και για την αξιοπρέπεια της εργασίας των μελών του θα είχε, προ πολλών ετών, άμεσα και κάθετα, αντιδράσει:
  •  για την κατάχρηση δικαιωμάτων εκ μέρους μερίδας φοιτητών
  • για την μακρόχρονη βία φοιτητών ενάντια σε καθηγητές και συλλογικά όργανα διοίκησης των ΑΕΙ -και της Σχολής μας
  • για την κατάληψη και χρήση ζωτικών χώρων της Σχολής από «φοιτητικές παρατάξεις» (οι οποίες έχουν, εντέχνως και για ιδιοτελείς στόχους διαπλοκής, από τριακονταετίας, υποκαταστήσει τους αντιπροσωπευτικούς Φοιτητικούς Συλλόγους και την ΕΦΕΕ), 
  • για την κατάληψη και χρήση από ύποπτα στοιχεία χώρων διδασκαλίας του κτηρίου,
  • για τις φοιτητικές εκλογές που, αντί να γίνονται κανονικά σε ημέρα μαθήματος, ακυρώνουν πολλές και πολύτιμες ημέρες μαθημάτων,
  • για τις καταστροφές και τους βανδαλισμούς που έχουν γίνει, από δεκαετιών, κανονικότητα στην Σχολή μας,
  • για την καθημερινή έκθεση φοιτητών, διοικητικών και διδασκόντων στο κοινό έγκλημα με μεγαλύτερες ή μικρότερες κλοπές που σημειώθηκαν και σημειώνονται στο κτήριο της Σχολής μας,
  • για την ελεεινή ρύπανση, τα κρεμάμενα «σεντόνια», την ασύδοτη αφισοκόλληση, τα άθλια ¨τραπεζάκια» των δήθεν «παρατάξεων» που προβάλλουν την «πραμάτεια» της χυδαιότητάς τους και της διαπλοκής τους μετατρέποντας ένα πανεπιστημιακό κτήριο σαν εκείνο της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών σε αχούρι ανομίας και διάλυσης,
  • για τους Πρυτάνεις, Συγκλήτους, Κοσμήτορες, Πανεπιστημιακά Τμήματα, Επόπτες Κτηρίων που ανέχθηκαν -και, τελικά, εξέθρεψαν και νομιμοποίησαν με την αβουλία τους (στην καλύτερη περίπτωση) -τα παραπάνω όλα αυτά τα τριάντα χρόνια.      
        Ευχαριστώ για την προσοχή σας. Εύχομαι τα καλύτερα για τον Σύλλογο Μελών ΔΕΠ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
                                                                                                                          Με τιμή
 Μαρία Δ. Ευθυμίου, Τομέας Ιστορίας/ Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας/ Πανεπιστήμιο Αθηνών.
athensvoice.gr

Σάββατο 10 Νοεμβρίου 2012

Ένα Πανεπιστήμιο ξέχειλος σκουπιδοντενεκές σημαίνει πολλά, για τη χώρα που το παράγει και την κοινωνία που το ανέχεται!

      Δεν ξέρει κανείς τι άλλο να πει και τι περισσότερο να γράψει. Το γεγονός ότι το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης έχει μετατραπεί από «εστία γνώσης σε εστία μόλυνσης», όπως σημειώνει φοιτήτρια της Νομικής σε προχθεσινή επιστολή της που κυκλοφόρησε ευρέως στο Διαδίκτυο, θα έπρεπε να έχει κινητοποιήσει κοινωνία και αρμόδιες αρχές.
       Πάνω από ενάμιση μήνα (κοντεύουν δύο) οι εργολαβικοί υπάλληλοι (καθαριστές, φύλακες, κηπουροί, διοικητικό προσωπικό) απεργούν και ταυτόχρονα έχουν κάνει κατάληψη στο κτίριο της διοίκησης του ΑΠΘ. Οι εργαζόμενοι δεν έχουν πληρωθεί τον Σεπτέμβριο, ορισμένοι και τον Αύγουστο. Το πανεπιστήμιο δεν έχει άλλα χρήματα, για να τους καλύψει μέχρι το τέλος του χρόνου. Αδιέξοδο.
         Παράλληλα με την επιστολή αναρτήθηκε και ένα βίντεο στο youtube: η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο μέσα και στο έξω έχει καταργηθεί. Απέραντη χωματερή. Χιλιόμετρα σκουπιδότοπου. Σε διαδρόμους, σκάλες, αίθουσες διδασκαλίας, νεροχύτες, παντού. Και ποντίκια. Δύο εθεάθησαν, κατ’ αρχήν. Αναμενόμενο. Όπως σημειώνει και η φοιτήτρια: «Έρχονται να ζήσουν εκεί, όπου υπάρχει τροφή».
      Καθηγητές του Α.Π.Θ. αρθρογραφούν σχολιάζοντας, με θυμό και με θλίψη, την κατάσταση. Κάποιοι μιλούν «για πολιτικά παιχνίδα της πανεπιστημιακής διοίκησης» , κάποιοι άλλοι «για πολιτισμική κατάρρευση» . Όπως και να ’χει, ένα πανεπιστήμιο ξέχειλος σκουπιδοντενεκές σημαίνει πολλά. Για τη χώρα που το παράγει, την κοινωνία που το ανέχεται, την ακαδημαϊκή κοινότητα που το συντηρεί ενάμιση μήνα τώρα, τους φοιτητές του που κλείνουν τα μάτια και τη μύτη και το διασχίζουν, ενισχύοντας καθημερινά την αποκαρδιωτική εικόνα με επιπλέον απόβλητα.

       Δηλαδή; Θα μπορούσαν τα σκουπίδια να πάρουν το σχήμα του πανεπιστημίου και το μόνο που θα εντεινόταν θα ήταν οι οργισμένες διαμαρτυρίες; Δεν θα όφειλε και η κοινότητα του ΑΠΘ να πάρει τα μέτρα της; Να αυτοοργανωθεί, να χωριστεί σε ομάδες που θα προσφέρουν εθελοντική εργασία, να δραστηριοποιηθεί και, το στοιχειώδες, να σταματήσουν όσοι χρησιμοποιούν το κτίριο να προσθέτουν καθημερινά και άλλα απορρίμματα;
     Η φθινοπωρινή περιπέτεια του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου όσο περαστική και αν αποδειχθεί δεν χάνει τον συμβολισμό της. Δηλώνει περισσότερα από μια δυσλειτουργία ή οικονομική κατάρρευση. Δηλώνει σχέσεις, διαθέσεις, προθέσεις, όπως εκφράζονται σε (και για) έναν κορυφαίο χώρο γνώσης και εκπαίδευσης. Πολύ πριν γεμίσει σκουπίδια, άδειασε από νόημα. Πολύ πριν εμφανιστούν ποντίκια είχαν εξαφανιστεί οι ευθύνες. Πολύ πριν καταστραφεί η εικόνα είχε χαθεί το περιεχόμενο.
Μαρία Κατσουνάκη/ kathimerini.gr

Σάββατο 3 Νοεμβρίου 2012

Οι Έλληνες απαιτούν «ελευθερία» για τον εαυτό τους, δεν απαιτούν δημοκρατία!

       Όπως δε διδασκόμαστε από τα προσωπικά μας λάθη, δε διδασκόμαστε ούτε από τα ιστορικά λάθη. Μέρος της κοινωνίας εμφανίζει επιλεκτική μνήμη σε σχέση με τους αγώνες του λαού, τους ηρωισμούς, τις τραγωδίες, τις επιθέσεις της άρχουσας τάξης και του διεθνούς ιμπεριαλισμού, ενώ ένα άλλο μέρος εμφανίζει συμπτώματα αμνησίας. 
         Η σχετική (και ίσως ευκαιριακή) δημοτικότητα της Χρυσής Αυγής στηρίζεται σ’ αυτή την αμνησιακή εξασθένηση που συνοδεύεται από έλλειψη στοιχειώδους αγωγής. Κι ενώ οι κομμουνιστές ετοιμάζονται να γιορτάσουν τα εβδομηντάχρονα του Γοργοποτάμου –με τις γνωστές θρησκευτικές τελετουργίες, το ρίγος της υπερηφάνειας και τη θρηνολογία για ένα παρόν που υποτίθεται ότι επιδεινώνεται στο διηνεκές–, οι φασίστες περιφέρονται στον κόσμο, όπως περιφέρονταν πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Περιφέρονται ελεύθεροι, σαν να μην ευθύνονται για τη μεγαλύτερη καταστροφή που απείλησε τα θεμέλια της ανθρωπότητας.
        Τα αίτια και οι αφορμές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου είναι ένα σύνθετο ζήτημα που παραμένει επίκαιρο, εφόσον η ανθρώπινη φύση, οι τρόποι λειτουργίας της συλλογικής συνείδησης και των εξουσιών δεν έχουν αλλάξει ριζικά. Στη διάρκεια της δεκαετίας του 1930 τα μεγάλα δυτικά κράτη δεν κατανοούσαν το περιεχόμενο του ναζισμού· γι’ αυτό υποτίμησαν τον κίνδυνο. Στην αρχή, έβλεπαν τον ναζισμό σαν αντιστάθμισμα για τον κομμουνισμό ή και σαν σύμμαχο στον παραδοσιακό αντισημιτισμό. Ωστόσο, δεν άργησε να γίνει φανερό ότι ο Χίτλερ θα στρεφόταν, τόσο εναντίον της Δύσης, όσο και της Ανατολής. Υπό αυτή την έννοια, η δεξιά –λαϊκή και αστική– έχει επαναλάβει ένα παλιό λάθος: επέτρεψε την εμφάνιση δεξιών ακροτήτων με τη γνωστή συμπεριφορά της ουδετερότητας (από τη μία πλευρά) και της παράλογης εξίσωσης «Ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου». Αλλά, για μια ακόμη φορά, τα πράγματα δεν λειτουργούν έτσι.
       Στις παραμονές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ούτε οι ΗΠΑ, ούτε η Βρετανία, ούτε η Γαλλία (η οποία μάλιστα είχε ισχυρή αριστερά) έκαναν σοβαρές προσπάθειες να αναχαιτίσουν το Χίτλερ. Αρχικά η Σοβιετική Ένωση δοκίμασε να απομονώσει τη Γερμανία και στη συνέχεια υπέγραψε το σύμφωνο μη επίθεσης, το οποίο ο Χίτλερ παραβίασε, εισβάλλοντας στην Πολωνία. Με τη χρονική απόσταση, οι προπολεμικοί ηγέτες των μεγάλων χωρών μάς φαίνονται σήμερα, είτε αφελείς, είτε εγκληματικοί. Το ίδιο μάς φαίνονται και οι σημερινοί ηγέτες.
       Κατά πρώτον, η ιστορία μάς δείχνει ότι δεν πρέπει να υποτιμάμε την ορμή του όχλου: οι ναζιστικές οργανώσεις απευθύνονται σε πολιτικά αμαθείς μάζες που διαπνέονται από έμμονες ιδέες. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο που ο Στάλιν, παρότι παρακολουθούσε την άνοδο του ναζισμού, άργησε να αντιληφθεί την απειλή του. Ο Στάλιν, όπως η δική μας άκρα αριστερά, δεν κατανοούσε τη βαρύτητα της δημοκρατίας και δεν είχε καμιά δημοκρατική ευαισθησία: γι’ αυτό υποτίμησε τον αντίκτυπο του ναζισμού ως φαινόμενο πολιτικό και πολιτισμικό· τον αντιμετώπισε μόνο σε επίπεδο εδαφικό, μόνον όταν απειλήθηκαν τα σύνορα της χώρας του. Κατά δεύτερον, η ιστορία μάς δείχνει ότι η πολιτισμική κατάπτωση είναι ο χειρότερος εχθρός όχι μόνο της δημοκρατίας αλλά της ίδιας της ειρήνης.

       Στην Ελλάδα παρατηρείται πολιτισμική κατάπτωση: πλήθος παραγόντων έχουν οδηγήσει σε έναν καινούργιο αναλφαβητισμό που μοιάζει πολύ σκοτεινότερος από εκείνον της υπογραφής Χ του χωρικού της δεκαετίας του 1950. Επιπλέον, οι θεσμοί είναι τόσο διαβρωμένοι, ώστε η αλήθεια έχει διαρκώς δύο πρόσωπα. Δεν υπάρχει δημοκρατικό ήθος που να υπαγορεύει τι είναι δίκαιο, τι είναι άδικο, τι είναι νόμιμο, τι είναι παράνομο. Ο καθένας προβάλλει το δικό του δίκιο, το δικό του νόμο, τους δικούς του κανόνες. Το να προκαλείς καταστροφές στην πόλη, στο πανεπιστήμιο, στο σχολείο είναι αποδεκτό αν είσαι αγανακτισμένος κι αν ανήκεις στο μέτωπο των αδυνάτων· το να δείχνεις ανυπακοή στο «σύστημα» θεωρείται αρετή και τόλμη. Αυτές οι παραμορφώσεις –οι οποίες ευθύνονται για τη χρεοκοπία μας–προεκτείνονται και διαχέονται τώρα από την άκρα αριστερά προς την άκρα δεξιά: εφόσον απουσιάζει το δημοκρατικό ήθος, διευκολύνεται η ολίσθηση από το ένα άκρο στο άλλο.
       Το πολιτικό σύστημα που εξέθρεψε τις ναζιστικές οργανώσεις στην Ελλάδα (μέσω της «ολικής» πολιτικής, όπως είναι η πολιτική της παιδείας, καθώς και μέσω επιμέρους χονδροειδών σφαλμάτων όπως είναι η έλλειψη μεταναστευτικής πολιτικής) είναι πολύ διαφορετικό από εκείνο που εξέθρεψε π.χ. την Κου Κλουξ Κλαν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Κου Κλουξ Κλαν βασίζεται στο πρόσφατο παρελθόν της δουλείας σε μια κοινωνία που πασχίζει να γίνει πλουραλιστική – κι αποτελεί ένα ιστορικό υπόλειμμα. Η Χρυσή Αυγή βασίζεται στην αποδέσμευση από το οργανωμένο κράτος, στην απόσπαση από τη δημοκρατική κοινωνία στην οποία ένα υπολογίσιμο κομμάτι του πληθυσμού δεν πίστεψε ποτέ: οι Έλληνες απαιτούν «ελευθερία» για τον εαυτό τους, δεν απαιτούν δημοκρατία. Αυτές οι έννοιες δεν είναι ταυτόσημες, συχνά μάλιστα είναι αντιθετικές.
       Ωστόσο, η ψυχολογική βάση των ακροδεξιών οργανώσεων είναι κοινή: το κυρίαρχο αίσθημα είναι ο φόβος – ο φόβος για τη μόλυνση της φυλής, ο φόβος για την επέλαση των βαρβάρων. Η ιστορία μάς διδάσκει ότι η βαρβαρότητα είναι πειρασμός. Πρόκειται για μια «φυσική» κατάσταση η οποία εμποδίζεται μέσω των νόμων. Όσο για τους βαρβάρους, αποτελούν μια οντότητα που κατασκευάζεται και που, στη συνέχεια, αποκτά υλική βάση, ενώ τίθεται το ερώτημα της κότας και του αυγού. Τέλος, οι ναζιστικές οργανώσεις δεν διαθέτουν «ιδέες» ώστε να αντιμετωπιστούν μέσω άλλων, ισχυρότερων και ελκυστικότερων, ιδεών: πρόκειται για ομάδες που παραβιάζουν τους νόμους του κράτους απορρίπτοντας το κοινοτικό ιδεώδες.
       Ωστόσο, για να εφαρμοστούν οι νόμοι του κράτους έναντι αυτών των ομάδων, πρέπει να εφαρμοστούν για όλους. Ούτε η επιλεκτική μνήμη, ούτε η αμνησία μπορούν να δικαιολογήσουν τη μη εφαρμογή και την υπέρβαση των νόμων.
       Το ναζιστικό και το σταλινικό φαινόμενο δεν ήταν αποτελέσματα αμείλικτων νομοτελειών: ήταν αποτελέσματα μιας παθολογικής ποικιλίας που μπορεί –και πρέπει– να αντιμετωπίζεται, προτού προξενήσει μεγάλες καταστροφές, όπως πόλεμο, διάλυση, κοινωνία καψυποψίας και ενοχής.
Σώτη Τριανταφύλλου/www.athensvoice.gr