"Δεν είσαι πουθενά παρών. Είσαι στη δουλειά και ανησυχείς για το σπίτι, είσαι στο σπίτι και ανησυχείς για τη δουλειά..."

         Ο αμερικανός ποιητής Ρόμπερτ Φροστ είχε κάνει τη διάγνωση πολύ προτού ξεκινήσει η επιδημία: «Το μυαλό είναι ένα υπέροχο όργανο. Αρχίζει να δουλεύει τη στιγμή που ξυπνάς το πρωί και δεν σταματάει, ώσπου να φτάσεις στο γραφείο σου».
       Παλιά, ήταν της μόδας το burnout, δηλαδή το σύνδρομο εγκεφαλικής υπερφόρτωσης που «χτυπούσε» κατά προτίμηση νεαρά στελέχη επιχειρήσεων: υπερωρίες, bonus, καφετιέρες με παγωμένο καφέ, brain storming. Και κάποια μέρα, έπειτα από ένα απροειδοποίητο βραχυκύκλωμα των κυττάρων, η ασφάλεια καιγόταν και το «ξεζουμισμένο», πλέον, golden boy οδηγούνταν με συνοπτικές διαδικασίες προς την έξοδο.
         Σήμερα, τα διάφορα «σύνδρομα» που πλήττουν την παραγωγικότητα διαθέτουν λιγότερο ευφάνταστα ονόματα. Αναφέρω ενδεικτικά το διαβόητο e-mail stress, το στρες που σου προκαλεί η αδυναμία να ανταποκριθείς στην αμεσότητα και στη βαναυσότητα του ηλεκτρονικού σου ταχυδρομείου. Και εδώ οι επιπτώσεις στην παραγωγικότητα είναι, παρότι υπόγειες, εξίσου σοβαρές. Έρευνα του Πανεπιστημίου της Δυτικής Σκωτίας προετών είχε δείξει ότι ο μέσος υπάλληλος γραφείου αφιερώνει 49 λεπτά ημερησίως μόνο στη διαχείριση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του, ενώ το ΙQ του καταβαραθρώνεται -τουλάχιστον κατά 10 μονάδες-κάθε φορά που διασπάται η προσοχή του από ένα e-mail.
       Πρόσφατα, το «σύνδρομο» που πλήττει τους λεγόμενους «millennials»-τους γεννημένους μεταξύ 1980 και 2000- θύματα και αυτοί μιας πληθώρας επιλογών, λέγεται  Fomo (fear of missing out). Το κύριο σύμπτωμα είναι ότι πάντα, κάπου κάτι χάνεις. Πέφτεις το βράδυ να κοιμηθείς και αντιλαμβάνεσαι:
- ότι πάλι δεν έχεις τελειώσει την εργασία, για την οποία ακύρωσες τη συνάντηση με τον αδελφό σου, -ότι πάλι ξέχασες τα γενέθλια της καλύτερής σου φίλης,
 -ότι πλέον διαβάζεις μεν πολλά βιβλία, αλλά έχεις «κόψει» τη γυμναστική και θυμάσαι ότι κάποτε μπορούσες να αγγίξεις τα δάχτυλα των ποδιών σου,
-ότι την εργασία θα τη γράψει πολύ καλύτερα η συμφοιτήτριά σου με τις ταμπά μπότες που ονειρεύεται να πάει στο Γέιλ,
-ότι τελικά δεν είσαι ούτε καλή αδελφή, ούτε καλή φίλη, ούτε καλή φοιτήτρια.
         Δεν χρειάζεται να είσαι αναπτυξιακός βιολόγος για να καταλάβεις ότι τα περισσότερα από τα νεοαφιχθέντα σύνδρομα έχουν να κάνουν με την υπερβολική ποσότητα, κυρίως πληροφοριών . Ζούμε στην εποχή του «multitasking»,όπως αποκαλούν οι ειδικοί τη διαχείριση πολλαπλών πράξεων ή απαιτήσεων, όπου καλείσαι να κάνεις χιλιάδες πράγματα, χωρίς τελικά να φέρνεις τίποτε εις πέρας.

      Ο Αμερικανός Ντέιβιντ Αλεν, «γκουρού της παραγωγικότητας» και συγγραφέας του βιβλίου «Getting Τhings Done», επιμένει ότι δεν είναι η υπερβολική δόση πληροφοριών που σε εξαντλεί. «Αν ίσχυε αυτό, τότε με το που θα έμπαινες στη βιβλιοθήκη θα πέθαινες. Με τo που θα “έμπαινες” στο Internet θα έκανες μπουμ».
        Σύμφωνα με τον Αλεν, αυτό που σε κατατρύχει και σε καθιστά αντιπαραγωγικό είναι αυτή η αγωνία ότι υπάρχει κάτι εκεί έξω, το οποίο είναι πιο σημαντικό από αυτό που κάνεις τώρα. Δεν θυμάσαι τι είναι και, ως εκ τούτου, δεν είσαι πουθενά παρών. Είσαι, για παράδειγμα, στη δουλειά και ανησυχείς για το σπίτι, είσαι στο σπίτι και ανησυχείς για τη δουλειά...».
        Σύμφωνα με τον Αλεν, υπάρχουν τρόποι να διαχειριστείς την πληροφορία και, επομένως, πολλά από τα σύνδρομα της νέας χιλιετίας. Υπενθυμίζει, άλλωστε, ότι το πιο πλούσιο σε πληροφορίες περιβάλλον είναι αυτό που κατευνάζει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο ψυχή και νου: η φύση! Υποθέτω, λοιπόν, ότι αν αισθανθείς πως η ζωή σου είναι ασφυκτικά γεμάτη από επιλογές ή χαρτάκια,  με «πράγματα που πρέπει να κάνεις», μπορείς απλώς να αποτολμήσεις μια βόλτα στο πάρκο.
      ΄Η να πελαγώσεις ακόμη περισσότερο, σκεπτόμενος αυτό που είχε πει ο συγγραφέας Χ. Τζάκσον Μπράουν τζούνιορ: «Έχεις κάθε ημέρα στη διάθεσή σου ακριβώς τον ίδιο αριθμό ωρών που είχαν και η Ελεν Κέλερ, ο Λουί Παστέρ, ο Μιχαήλ Αγγελος, η Μητέρα Τερέζα, ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, ο Τόμας Τζέφερσον και ο Άλμπερτ Αϊνστάιν».
Λένα Παπαδημητρίου/www.tovima.gr